ประเทศเต็มไปด้วยคำตอบอันปราศจากคำถาม

วีรพร นิติประภา

เกือบทุกเคสที่ผู้หญิงถูกคนรักหรือคู่ชีวิตฆ่า พวกเธอเคยถูกทำร้ายทั้งร่างกายและจิตใจมาก่อนหน้าแล้วหลายครั้ง 

…หลายครั้งฝ่ายชายมีผู้หญิงอื่น พูดจาดูถูกเหยียดหยาม  ตะคอกด่า ขุดคุ้ยความผิดพลาดในอดีตมาประณาม  บังคับ ทำร้ายจิตใจ หลายครั้งเอาปืนจ่อ ขว้างของใส่ ตบตีฟกช้ำ หลายครั้งซ้อมหนักระดับบาดเจ็บจนถึงแอดมิดโรงพยาบาล หลายคู่นาน ๆ ครั้ง หลายคู่เป็นประจำรายวัน หลายรายฝ่ายหญิงขอเลิก …แต่แล้วก็กลับไปอีก วนเวียนเช่นนี้ไปเรื่อย ๆ จนหลายหนเรื่องก็จบที่ความตาย  ถ้าไม่ฝ่ายหญิงคิดสั้นก็ถูกฆ่า

…เกิดอะไรขึ้น 

เหตุใดผู้หญิงจำนวนไม่น้อยถึงทนและยอมทนมาจนถูกเอาชีวิต …ไม่ว่าจะตั้งใจหรือหลุดไม้หลุดมือก็ตาม เหตุใดการทำร้ายร่างกายโดยคนรักหรือสามีถึงไม่ถูกตระหนักว่าเป็นการพยายามฆ่า ทั้ง ๆ ที่หลายครั้งความตายก็เกิดจากการทำร้ายเมามันจนยั้งไม่อยู่และอุบัติเหตุ เหตุใดเราถึงยอมรับการทำร้ายกันในความสัมพันธ์ประหนึ่งสิ่งปกติธรรมดา

แพทเทิร์นประจำที่เกิดขึ้นหลังการทำร้ายคือฝ่ายชายจะขอโทษขอโพย โอ๋ เอาอกเอาใจ รวมทั้งอาจให้ข้าวของชดเชยด้วย เหนืออื่นใดคือทำให้เชื่อว่าเขาจะไม่ทำอีก  และเขารัก…โดยเฉพาะการทำร้ายที่มีความหึงหวงเป็นปฐมเหตุ

แต่เหตุใดผู้หญิงถึงเชื่อ ว่าผู้ชายที่ทำร้ายเธอรักเธอ ทั้ง ๆ ที่เราทำร้ายศัตรูไม่ใช่คู่รัก ทั้ง ๆ ที่ทุกคนรู้ว่าการทำร้ายอยู่ตรงข้ามกับความรัก

เราต้องยอมรับก่อนว่าเป็นสังคมอำนาจนิยม …อย่างหนัก เรายกย่องคนในเครื่องแบบซึ่งก็คือผู้ครอบครองอาวุธ พละกำลังและอำนาจ และอำนาจนิยมก็ไม่จำกัดวงอยู่แค่นั้น แต่ยังแผ่ขยายไปทุกที่ของสังคมเต็มไปด้วยชนชั้นต่าง ๆ ที่อำนาจนิยมสร้างขึ้นตาม เรายกย่องคนรวยที่มีอำนาจเงิน เรายกย่องครูบาอาจารย์ที่มีอำนาจคุณวุฒิ  เรายกย่องดาราที่มีอำนาจความนิยม

เรายกย่องคนที่มีบางอย่างเหนือกว่าไม่ว่าสิ่งนั้นจะเป็นอะไร ซึ่งชี้ให้เห็นด้านกลับของการเป็นสังคมกดเหยียดหมิ่นแคลนคนอีกโสตหนึ่งด้วย

สิ่งเหล่านี้ทำให้อำนาจนิยมเบ่งบานในทุกกระผีกริ้นของประเทศ ไม่เว้นบ้าน โรงเรียน และวิธีการเลี้ยงดูลูกหลาน  ถึงขั้นยังสมาทานแนวคิด ’รักวัวให้ผูกรักลูกให้ตี’ มาจนถึงทุกวันนี้ …ในโลกสมัยใหม่ โดยไม่ฉุกคิดว่าวลีนี้ฝังแนวคิดตรรกะบิดเบี้ยวในหัวเราเอง ว่าลูกหรือเด็กเยาวชนเป็นสัตว์ สอนด้วยคำพูดเหตุผลไม่รู้เรื่องต้องสอนด้วยทุบตีใช้กำลัง และยังแปลความหมายของ’ความรัก’เป็นความชอบธรรมที่จะทำร้ายคนอื่น รวมทั้งการทำร้ายยังถูกทำให้กลายเป็นความหวังดี

ไม่รวมค่านิยมที่สมาทานตาม ๆ กันมา ไม่ว่าจะ ’เลี้ยงลูกให้เป็นเด็กว่านอนสอนง่าย’ ‘เลี้ยงลูกให้เป็นคนดี’  ‘เลี้ยงลูกให้ได้อย่างใจ’ ที่กลายมาเป็นเป้าหมายการเลี้ยงดู โดยไม่มองเห็นอันตรายของแนวคิดที่ว่าเรากำลังเลี้ยงลูกให้กลายเป็น ’เหยื่อ’ ความรุนแรงและการหลอกลวง

หลายกรณีนี่ยังรวมทั้งการยอมทนหรือเลิกกันแล้วยังกลับไปของพ่อแม่เองที่ทำเป็นตัวอย่าง และทำให้เห็นการทำร้ายกันเป็นเรื่องปกติ  หนักหน่อยรุนแรงนิดเป็นสิ่งที่ให้อภัยได้ ปรับปรุงแก้ไขได้ โดยมองข้ามความจริงที่ว่าการทำร้ายคือการใช้อำนาจ ขณะเดียวกันก็ลดทอนความเป็นมนุษย์ของอีกฝ่ายลงด้วย และการลุแก่โทษะคือความบ้า  วิปริต วิปลาส

ไม่เพียงแต่สังคมของเราจะยอมรับความวิกลจริตเป็นสิ่งปกติ เรายังสร้างคนบ้าที่ขาดความยับยั้งชั่งใจขึ้นมาด้วย  ที่น่ากลัวกว่าการทำร้าย คือการที่เรามองไม่เห็นว่าการควบคุมทำร้ายเป็นการเสพติด เหมือนติดยา …หอมหวาน เคลิบเคลิ้ม เพลิดเพลิน น่าหลงใหล และจะไม่หยุดที่ครั้งเดียว หากจะเพิ่มขนาดและความรุนแรงมากขึ้นไปเรื่อย ๆ  ใช่ …เหมือนติดยา และนั่นก็เป็นหนึ่งในเหตุผลที่มีคนตาย  และเหตุใดผู้ก่อเหตุซึ่งเป็นคนรักจึงไม่หยุดแค่ซ้อมทำร้าย

เมื่อเกิดเหตุผู้หญิงทำร้ายรุนแรงถึงชีวิตในหน้าสื่อ  คำถามแรก ๆ ที่เรามักได้ยินคือ ‘ทำไมไม่รักตัวเอง’ นี่ก็เป็นอีกเรื่องที่ต้องพูดถึงในที่นี่

คนต้องถูกรักมากพอที่จะรู้สึกว่าเป็นที่รัก …เขาถึงจะรักตัวเองเป็น การเลี้ยงดูและดูแลดีไม่ได้แปลว่าเด็ก ๆ จะรู้สึกถูกรัก บางครอบครัวมีสตางค์ มีพี่เลี้ยงดูแล แต่ไม่เคยให้เวลากับลูก ลูกก็ไม่รู้สึกว่าเขาถูกรักและเป็นที่รักหรอก เพราะพี่เลี้ยงไม่ได้รักเขา หรือหากเราเลี้ยงเขาเข้มงวด ด่าว่าเหยียดหยามบุลลี่ทุบตีให้เขาเจ็บปวด เด็กก็จะมองเห็นความรักและความเจ็บปวดเป็นสิ่งเดียวกัน กรณีนี้ไม่เพียงแต่เขาจะโตขึ้นจำนนต่อคู่ที่ทำร้ายเขา เขายังอาจมองหาคู่ที่ชอบทำร้ายเขาด้วย

เราจำเป็นต้องเข้าใจการเลี้ยงดูเด็ก ๆ ให้มากกว่านี้  เราต้องเลี้ยงเขาด้วยความรักและเคารพในความเป็นมนุษย์ของเขา …อย่างไม่มีเงื่อนไข เราต้องเลิกบังคับ  กดดัน ทำร้าย และเข้าใจว่าหน้าที่ของบุพการีไม่ใช่การสร้างคนดี หรือฝึกสัตว์เก่งในละครสัตว์ แต่คือการเลี้ยงดูคนให้เติบโตมีสุขภาพทั้งกายใจ มีทัศนะใฝ่รู้ที่จะพาเขาไปทุกที่ มีตรรกะเที่ยงตรงไม่บิดเบี้ยว

สิ่งเดียวที่เราสร้างได้ไม่ใช่เขาในแบบที่เราต้องการ แต่คือความสัมพันธ์ที่แข็งแกร่ง และมิตรภาพที่ทรงคุณค่า …ชั่วชีวิตของเขาและของเรา

อีกคำถามที่ได้ยินคนพูดกันมากก็คือ ‘อยู่กับมนุษย์ท็อกสิกทำไม ทำไมไม่เดินออกมา’

เราจำเป็นต้องสอนให้ลูกตั้งแต่ยังเล็ก ๆ ให้ปฏิเสธสิ่งที่ไม่ชอบ …แต่สังคมเรากลับบังคับเด็ก ๆ ให้สวัสดีคนที่เขาไม่ชอบขี้หน้า ปล่อยให้ใครไม่รู้อุ้มเขาจนร้องไห้จ้า บอกเขาให้ทนทำตามกฏเกณฑ์ไม่ดีพอที่เขาจะเข้าใจและทำเองโดยสมัครใจ ไม่พาเขาไปลาออกจากโรงเรียนที่มีครูใจร้าย ไม่ให้เขาตอบโต้สมเนื้อสมน้ำกับญาติ ๆ ที่พูดไม่ดีหรือเล่นแรงกับเขา เราสอนเขามาเองตลอดให้ยอมทน  

ยิ่งกว่านั้น เราเองก็ต้องไม่ทำร้ายเขา หรือปล่อยให้ครูหรือใครทำร้ายเขา …ทั้งกายและใจ และบอกเขาให้อดทน  เพราะเราอยากให้เขาดี เพราะเขาเป็นเด็กดี เพราะคนที่ทำร้ายเขาดี หรือครูที่โรงเรียนดี ไม่ เราต้องสอนเขาว่าคนดีไม่ทำร้ายคนอื่น คนทำร้ายคนอื่นคือคนเลว

และเป็นเราที่จะไม่ทำร้ายเขา เป็นเราปกป้องพาเขาออกมาจากคนและสถานที่ที่ทำร้ายเขา เป็นเราที่จะสอนเขาว่ามีสิ่งอื่น ที่อื่น คนอื่นที่ดี และดีกว่านี้อีกมากมาย เขาต้องไม่ยอมทนสิ่งที่ไม่ใช่ คนที่ทำร้ายให้เจ็บปวด

โปรดเข้าใจว่าหลุมพรางของชีวิตก็ไม่ได้มีแค่ความสัมพันธ์พิษเท่านั้น มันมีสิ่งอื่นอีกมากมาย ทั้งยาเสพติด เหล้า การพนัน เพื่อนฝูง ศัลยกรรม หน้าตาชื่อเสียง งาน อำนาจ ถ้าเราไม่สอนคนให้ว่าเข้มแข็ง หนักแน่น เขาจะจำนน เขาจะไม่รู้ว่าตัวเองต้องการอะไร ไม่สามารถเลือก เขาจะเป็นเหยื่อทุกอย่าง ตกทุกหลุมพราง และไม่สามารถออกมาจากหลุมเหล่านั้นได้

มันคือพ่อแม่และสังคมทั้งหมดร่วมกัน ที่จะต้องช่วยรักษาชีวิตและปกป้องผู้หญิงจากการถูกทำร้าย 

…น้องจีจี้ไม่ใช่รายแรก และจะไม่ใช่รายสุดท้ายสุดท้าย…ถ้าเรายังไม่เปลี่ยนวิธีคิดในการเลี้ยงดูเด็ก ๆ

Author

วีรพร นิติประภา
อาชีพนักเขียน แต่ชอบสมมติตัวเองเป็นคนอื่น...ตัวละครบางตัว สัตว์บางชนิด ต้นไม้บางต้นไม้ ชอบเดินทางในหัวโดยไม่ต้องเคลื่อนย้ายตัวไปไหน ไม่ชอบเวลาต้องตอบคำถามประเภทที่ไม่รู้ว่าคนถามจะรู้ไปทำไม กับถูกให้อธิบายตัวเอง

Illustrator

กัลย์สุดา ปานพรม
อดีตนักศึกษามีเดียอาร์ต งานหลักคือนักทดลอง งานรองคือคนทำงานศิลปะ หลงรักโมเมนต์ระหว่างทาง ยามว่างชอบสบตากับท้องฟ้า มีดอกไม้เป็นสิ่งล่อเลี้ยงหัวใจ