Human & Society Archives - Decode

CATEGORY Human & Society
Lorem ipsum dolor sit amet.

Gender & Sexuality

ถ้าคุณรู้จัก Martha Stewart

Reading Time: 3 minutes มาร์ธา สจ๊วร์ต น่าจะเป็นคนแรกที่ทำให้คำว่า ‘ไลฟ์สไตล์’ แทรกซึมเข้ามาเป็นกระแสหลักในชีวิตผู้คน และที่สำคัญที่สุดก็คือ เธอทำให้มันกลายเป็น ‘ธุรกิจ’ ขนาดใหญ่ขึ้นมาได้ ชวนอ่านปรากฏการณ์มาร์ธา สจ๊วร์ต อีกแง่มุมของการล้มแล้วลุกขึ้นใหม่อีกครั้ง

Human & Society

ฮีโร่ ‘จ้างเหมา’ คนพิการคือหลังบ้านของปัญญาประดิษฐ์

Reading Time: 4 minutes เป็นหัวหน้าครอบครัว เป็นเอไอเทรนเนอร์และเป็นคนพิการ “วันนี้เป็นทุกอย่างให้เธอแล้ว” เจาะลึกเบื้องหลังการจ้างงานคนพิการที่เข้าไปมีบทบาทเป็นหลังบ้านของระบบ AI

ณัฐณิชา มีนาภา
Human & Society

ความรักไม่ต้องมากมายแค่รักษามันไว้ให้ยาวนาน : ชวนอ่านวิทยานิพนธ์ว่าด้วยความรักในโลกเหลื่อมล้ำ

Reading Time: < 1 minute ความรักไม่ต้องมากมายแค่รักษามันไว้ให้ยาวนาน เป็นประเด็นที่ถูกตั้งในวิทยานิพนธ์เล่มนี้ แต่คำถามง่าย ๆ คือ แต่ละคนสามารถรักษาความรักได้เท่า ๆ กันหรือไม่ หรือในอีกทางหนึ่งผู้คนที่มีประสบการณ์ที่หลากหลายแตกต่างกัน พื้นหลังทางเศรษฐกิจสังคมแตกต่างกันจะนิยามความรักเหมือนกันหรือไม่ เป็นคำถามที่มนุษย์ถามกันมาหลายศตวรรษ ทั้งในประวัติศาสตร์ บทกวี บทเพลงที่เราต่างเพียรถามกันว่า “รักคืออะไร” ในงานวิจัยนี้ได้ฉายภาพให้เห็นว่า สำหรับอารยธรรมของมนุษย์ นิยามความรักแบบทางการในแต่ละยุคสมัยก็มีความแตกต่างกัน

รศ.ดร.ษัษฐรัมย์ ธรรมบุษดี
Human & Society

ผังเมืองกับสิทธิที่จะมีส่วนกำหนดเมือง 

Reading Time: 3 minutes “the right to the city ไปไกลกว่าเสรีภาพของปัจเจกในการเข้าถึงทรัพยากรเมือง แต่เป็นสิทธิที่จะเปลี่ยนตัวเราเอง ด้วยการเปลี่ยนเมือง” i ประโยคนี้มีความสำคัญในแง่ที่ว่า มนุษย์เรานั้นเปลี่ยนโลกให้สอดคล้องกับความปรารถนาของเราเสมอ แต่เมืองกลับเป็นพื้นที่ที่มนุษย์สร้างขึ้น แต่เหมือนถูกสาปให้อยู่ เพราะเมืองที่เป็นอยู่ลดทอนความเป็นมนุษย์ของเราไปทุกที

รศ.ดร.บุญเลิศ วิเศษปรีชา
Human & Society

ความหมายของการมีลมหายใจ

Reading Time: 2 minutes ความรักทำให้ตาสว่าง ความรักทำให้อยากกลับบ้านไว หลากหลายเหตุผลที่ความรักทำให้เรารู้สึก หนึ่งในคือความหมายของการมีลมหายใจ

อภิชัย ตระกูลเผด็จไกร
Human & Society

ดงมะไฟ อาหารของเรา แผ่นดินของเรา

Reading Time: 4 minutes เทศกาลอาหารบ้านป่าดงมะไฟ เทศกาลหลังการปิดเหมืองสำเร็จที่หมู่บ้านผาฮวกพัฒนาชาวประชาสามัคคี เทศกาลที่รื้อฟื้นการต่อสู้เพื่อความมั่นคงต่อสิ่งแวดล้อมและข้าวปลาอาหารของชาวบ้านดงมะไฟ

กฤช เหลือลมัย
Human & Society

สุรา เครื่องดื่มสีเทา (ไม่ใช่ดำสนิท)

Reading Time: 2 minutes เมื่อคนดื่มสุรา มีวิถีและระดับการดื่มหลากหลายเช่นนี้ เราจึงไม่ควรมองการดื่มสุราว่า เป็นปีศาจร้ายไปเสียทั้งหมด 

รศ.ดร.บุญเลิศ วิเศษปรีชา
Human & Society

ปัตตานีดีโค้ดเด็ด: เทศกาลที่เป็นยิ่งกว่าสำนึกรักบ้านเกิด

Reading Time: 3 minutes Pattani Decoded เป็นเทศกาลประจำ 2 ปี แต่ละครั้งธีมหลักจะเปลี่ยนไปเรื่อยๆ โดยมีเนื้อหาว่าด้วยเรื่องแวววาวต่างๆ ของเมืองปัตตานี …เมืองแวววาวที่แวววาวจนต้องหรี่ตาเวลาพูดถึง ซึ่งคนนอกแทบไม่รู้ว่ามีอยู่เบื้องหลังข่าวที่ว่าแต่เรื่องความขัดแย้งและความรุนแรงซ้ำซาก 

วีรพร นิติประภา
Human & Society

อนาโตมีของ ‘อินฟลูเอนเซอร์’ รักที่จะถูกเกลียด เกลียดที่จะถูกลืม หิวแสงเพื่อจะไม่แห้งตาย

Reading Time: 2 minutes นาทีนี้ คงไม่มีใครไม่รู้จัก ‘อาชีพ’ ที่เรียกว่าอินฟลูเอนเซอร์ (หรือเรียกสั้นๆ ว่า ‘อินฟลูฯ’) กันแล้ว ว่ากันว่า เป็นอาชีพที่คนรุ่นใหม่จำนวนไม่น้อยใฝ่ฝัน เนื่องจากถ้าประสบความสำเร็จ ถือได้ว่าเป็นอาชีพที่มีรายได้สูงลิบลิ่วเลยทีเดียว แถมยังมีชื่อเสียงไม่แพ้นักแสดงหรือดาราดังๆ อีกด้วย รายได้ของอินฟลูฯ ส่วนใหญ่ ไม่ได้มาจากแพลตฟอร์ม (แม้ว่าหลายแพลตฟอร์มจะมีการแบ่งรายได้ให้) ทว่ามาจากการร่วมงานกับแบรนด์ต่างๆ และการโฆษณาหรือ ‘ไทอิน’ สินค้าต่างๆ แฝงเข้ามาในเนื้อหาของรายการ แต่อาชีพนี้กลับต้องแลกมาด้วยการรักที่จะถูกเกลียด เกลียดที่จะถูกลืม หิวแสงเพื่อไม่ให้แห้งตาย

โตมร ศุขปรีชา
Human & Society

การกินเหล้าในมุมมองของคนจน

Reading Time: 3 minutes ยกแก้ววัฒนธรรมการเมาของคนจนเมือง กับระดับความเมาแบบมานุษยวิทยาในคอลัมน์ชาวบ้านชาวช่อง เมื่อเงื่อนไขทางชนชั้น อาชีพการงานที่ต่างกันย่อมก็มีผลต่อการดื่มที่ต่างกัน เช่น อาชีพที่ใช้ร่างกายหนักอย่างงานก่อสร้าง หรือช่างเชื่อมที่ปวดตา แล้วต้องอาศัยการดื่มเหล้าเพื่อช่วยให้นอนหลับ เป็นเงื่อนไขการทำงานของคนจนที่นำไปสู่การดื่มซึ่งต่างจากพนักงานออฟฟิศ

รศ.ดร.บุญเลิศ วิเศษปรีชา
Human & Society

กุสุมรสจากดงกะเพรา

Reading Time: 4 minutes ลองพลิกดูตำรากับข้าวเก่าๆ ราวครึ่งศตวรรษก่อน จะแทบไม่เห็นผัดกะเพราในสารบัญเล่มไหน อาจมีแทรกในเล่มที่ว่าด้วยกับแกล้มเหล้าเบียร์บ้าง แต่ก็มิได้ให้ความสำคัญอะไรเป็นพิเศษ ถ้าเป็นฉบับทางการหน่อย ตัวอย่างเช่น ตำรับอาหารวิทยาลัยในวัง เป็นไม่มีร่องรอยให้เห็นเอาเลย
เรียกได้ว่า ผัดกะเพรา หรือผัดพริกใบกะเพรานั้น ไม่ใช่อะไรที่สลักสำคัญในช่วงสักสามสิบสี่สิบปีก่อนหน้านี้

กฤช เหลือลมัย
เกลียวคลื่นและกระแสลม-โรสนี Human & Society

เกลียวคลื่นและกระแสลมแห่งการเปลี่ยนแปลงยังเดินทางมาไม่ถึงเรา

Reading Time: < 1 minute บทกวีเชิงสารคดี ‘เกลียวคลื่นและกระแสลมแห่งการเปลี่ยนแปลงยังเดินทางมาไม่ถึงเรา’ โดย โรสนี นุรฟารีดา เมื่อลมพัดพาให้เราไปที่ที่ไม่เคยนึกจะมา และลมก็พัดพาไปที่ที่เราไม่เคยคิดจะไปเหมือนกัน

โรสนี นูรฟารีดา
Human & Society

สืบสันดานคนใช้ เรื่องของการสืบสันดานใน ‘สืบสันดาน’

Reading Time: 2 minutes จากสงครามครูเสดถึง ‘สืบสันดาน’ สันดานจึงไม่ใช่แค่นิสัย แต่สำหรับโตมร นับเป็นความเชื่อร่วมที่เกิดขึ้นอย่างเป็นระบบและเป็นประวัติศาสตร์

โตมร ศุขปรีชา