ประกายไฟลามทุ่ง Archives - Page 2 of 6 - Decode
Menu
Menu

TAG ประกายไฟลามทุ่ง
Lorem ipsum dolor sit amet.

Welfare state

ถอดรหัสความล้มเหลวของรัฐสวัสดิการไทยในเลนส์ของ Acemoglu ‘Why Nations Fail’

Reading Time: < 1 minute Acemoglu กับ Johnson เป็นอาจารย์อยู่ที่ MIT ส่วน Robinson เป็นผู้อำนวยการสถาบันวิจัยที่มหาวิทยาลัยชิคาโก เขาเชี่ยวชาญเรื่องเศรษฐกิจแอฟริกาและละตินอเมริกาเป็นพิเศษ เมื่อปี 2012 Acemoglu จับมือกับ Robinson เขียนหนังสือชื่อ “ทำไมบางชาติถึงล้มเหลว” (Why Nations Fail) ที่พยายามไขปริศนาว่าทำไมบางประเทศถึงรวย ในขณะที่บางประเทศยากจนแสนเข็ญ อันเป็นสิ่งที่ผู้คนตั้งคำถามกันมาหลายศตวรรษ ภูมิประเทศ ทรัพยากร ศาสนา ชาติพันธุ์  กองทัพ ความสามารถของผู้นำ ?  

รศ.ดร.ษัษฐรัมย์ ธรรมบุษดี

ประกายไฟลามทุ่ง

ประกายไฟลามทุ่ง

เมื่อเราปลอดภัย ไร้ความกลัว สมองส่วนสร้างสรรค์จะทำงาน

Reading Time: < 1 minute เรามักพูดกันอยู่เสมอว่า “การแข่งขันคือธรรมชาติของมนุษย์” แต่จริง ๆ แล้วหาได้เป็นแบบนั้น “เราคุ้นเคยกับการดูแลและความปลอดภัย” ความปลอดภัยต่างหากที่ทำให้เราเป็นมนุษย์ หรือเราคุ้นเคยกับรัฐสวัสดิการ มากกว่า ทุนนิยม

รศ.ดร.ษัษฐรัมย์ ธรรมบุษดี
ประกายไฟลามทุ่ง

อ่านพ่อมดอ๊อด ย้อนดูการเมืองไทย 2566

Reading Time: < 1 minute อ่านจบผมลองเทียบเคียงบริบทการเมืองไทยในปี 2566  หุ่นไล่กาก็คือชาวนา หรือแรงงานภาคเกษตร แรงงานดั้งเดิมมหาศาลในสังคมไทย แม้แรงงานและมูลค่าภาคเกษตรจะลดลงอย่างต่อเนื่อง ปัจจุบันกำลังแรงงานภาคเกษตรอยู่ที่ ประมาณ 12 ล้านคน จากกำลังแรงงาน 38 ล้านคน แม้สัดส่วนจะลดลงแต่ก็ยังเป็นสัดส่วนสูงถึงร้อยละ 30 หุ่นไล่กาที่ตามหาสมอง กับ เด็กผู้หญิงตัวน้อย เมื่อมองย้อนในบริบทการเมืองไทย การที่แรงงานภาคเกษตรจำนวนมหาศาลไม่สามารถที่จะรวมตัวต่อรองได้ ใช้ชีวิตกระจัดกระจาย ตามแต่ที่นโยบายรัฐและกลุ่มทุนจะโยนมาให้ ไม่ว่าจะเป็นนโยบายสินเชื่อต่าง ๆ ที่ผลักให้เกษตรกรไทย อยู่ในกับดักหนี้ หนี้ทับหนี้  วนไป ทำให้พลังมหาศาลของแรงงานภาคเกษตรหายไป  และถูกควบคุมโดยกลุ่มทุนผ่านเงื่อนไขต่าง ๆ ไม่เห็นอดีต ไม่เห็นปัจจุบัน ไม่มีอนาคต เหมือน “หุ่นไล่กา” ที่ทำงานซ้ำเดิม ไม่มีชีวิตชีวา เป็นร้อยเป็นพันปีไม่มีใครสนใจ

รศ.ดร.ษัษฐรัมย์ ธรรมบุษดี
ประกายไฟลามทุ่ง

Post-Election (3) จับสัญญาณการเปลี่ยนแปลงสังคม เมื่อประชาชนไม่ได้เป็นของตายของใคร

Reading Time: < 1 minute การเปลี่ยนแปลงทางสังคมจะเกิดขึ้นไวกว่าการเปลี่ยนแปลงทางการเมืองและเศรษฐกิจ ซึ่งอาจเกิดได้ทันทีหลังการเลือกตั้ง ดังนั้นในกรณีของสังคมไทยแม้การเลือกตั้ง อาจยังไม่ได้เห็นการเปลี่ยนแปลงทางอำนาจรัฐที่ชัดเจน

รศ.ดร.ษัษฐรัมย์ ธรรมบุษดี
ประกายไฟลามทุ่ง

Post-Election (2) การเปลี่ยนแปลงทางเศรษฐกิจ เปลี่ยนทุนนิยมให้มีหัวใจ

Reading Time: < 1 minute ความต้องการของประชาชนจึงไม่ใช่ความเมตตาทางเศรษฐกิจ แต่พวกเขาปรารถนาต่อการเปลี่ยนแปลงทางเศรษฐกิจ และข้ออ้างของกลุ่มทุนผูกขาดว่าพวกเขาเก่ง ขยัน หรือฉลาดจนได้รับความมั่งคั่งมหาศาลนี้ก็สมเหตุสมผลน้อยลงทุกทีในสายตาของประชาชน

รศ.ดร.ษัษฐรัมย์ ธรรมบุษดี
ประกายไฟลามทุ่ง

Post-Election (1) การเปลี่ยนแปลงอุดมการณ์ทางการเมือง

Reading Time: < 1 minute การเปลี่ยนแปลงหลังการเลือกตั้งเมื่อ 14 พฤษภาคม 2566 แม้จะเป็นการเลือกตั้งเพียงครั้งเดียว แต่นับเป็น ย่อหน้าสุดท้ายของคำนำว่าด้วยการเปลี่ยนแปลงที่จะเกิดขึ้นต่อไป แม้จะไวเกินไปที่จะหาบทสรุป แต่สิ่งที่เราสามารถสะท้อนเบื้องต้นถึงการเปลี่ยนแปลงทั้งในทาง การเมือง เศรษฐกิจ สังคม หลังการเลือกตั้งก็มีส่วนที่ชัดเจนสามารถวิเคราะห์ต่อเพิ่มเติมได้เช่นกัน โดยในบทความนี้ผู้เขียนขอพิจารณาเงื่อนไขการเปลี่ยนแปลงเบื้องต้นคือ การเปลี่ยนแปลงทางด้านอุดมการณ์ทางการเมืองหลังการเลือกตั้ง

รศ.ดร.ษัษฐรัมย์ ธรรมบุษดี
ประกายไฟลามทุ่ง

สูตรจับขั้วรัฐบาลที่อาจส่งผลต่อนโยบายสวัสดิการที่หาเสียงไว้

Reading Time: 2 minutes อุดมการณ์ของพรรคการเมืองก็ยังเป็นตัวชี้ขาดลักษณะของนโยบายสวัสดิการที่แตกต่างกัน และความแตกต่างกันนี้ย่อมส่งผลให้เมื่อมีการจัดตั้งรัฐบาล ลำดับความสำคัญของนโยบายที่หาเสียงไว้ย่อมแตกต่างกันไปด้วย

รศ.ดร.ษัษฐรัมย์ ธรรมบุษดี
ประกายไฟลามทุ่ง

บัตรคนจนผลักสวัสดิการไทยให้ล้าหลัง

Reading Time: < 1 minute ชวนพิจารณาถึงฐานความคิด ที่สะท้อนความเป็นอนุรักษนิยมด้านสวัสดิการผ่านสองนโยบายคือนโยบายระบบสวัสดิการแบบคูปองและระบบสวัสดิการที่ผูกกับการพิสูจน์ความจน

รศ.ดร.ษัษฐรัมย์ ธรรมบุษดี
ประกายไฟลามทุ่ง

สังคมที่เริ่มต้นเท่ากันมันดีกับทุกคน?

Reading Time: < 1 minute เราไม่ได้เรียกร้องให้คนที่เกิดมามีต้นทุนชีวิต +3 +4 ลงมาติดลบหรือเริ่มต้นที่ศูนย์แต่อย่างใด เราแค่อยากให้เด็กน้อยที่ชีวิตติดลบ ได้เริ่มต้นใกล้เคียงกับลูกหลานชนชั้นกลางที่มีโอกาสมากล้นในเมือง มันไม่ใช่เพียงแค่ความยุติธรรมตามกฎหมาย หรือความยุติธรรมในการแข่งขันทางเศรษฐกิจ แต่หมายรวมถึงความยุติธรรมในสังคมที่ทำให้เราสามารถเข้าถึงสวัสดิการที่ดีได้เช่นการเรียนหนังสือ การรักษาพยาบาล เงินบำนาญ ขนส่งสาธารณะ รวมถึงการเข้าถึงการศึกษาระดับมหาวิทยาลัยโดยไม่ต้องมีหนี้สิน สิ่งนี้จะทำให้เราอยู่ในสังคมที่ยุติธรรมมากขึ้น และเริ่มต้นเท่ากัน

รศ.ดร.ษัษฐรัมย์ ธรรมบุษดี
ประกายไฟลามทุ่ง

ทบทวนคลื่นกระแสรัฐสวัสดิการ ปี 2565

Reading Time: < 1 minute ในปี 2565 การต่อสู้เรื่องรัฐสวัสดิการยังคงเกิดขึ้นอย่างต่อเนื่อง ความสำคัญที่ยังจำเป็นต้องย้ำเตือนคือแม้ว่าอาจยังไม่ได้สัมผัสถึงนโยบายที่เป็นรูปธรรม แต่การต่อสู้ได้ยกระดับและเพดานของการต่อสู้ให้การต่อสู้เพื่อการสร้างรัฐสวัสดิการในมิติต่าง ๆ กลายเป็นที่พูดถึงและยอมรับมากขึ้นในวงกว้าง หากทำการสรุปประเด็นขับเคลื่อนที่เกี่ยวพันกับเรื่องรัฐสวัสดิการที่ถูกพูดถึงในวงกว้างสามารถสรุปสามประเด็น ประเด็นแรกคือประเด็นบำนาญ ประเด็นที่สองคือ เรื่องล้างหนี้ กยศ. และเรียนมหาวิทยาลัยฟรี ส่วนประเด็นที่สามคือประเด็นการขยายวันลาคลอด 180 วัน บทความนี้จะทำการทบทวนว่าประเด็นทั้งสามถูกผลักดันไปในแนวทางใดบ้างในสังคม

รศ.ดร.ษัษฐรัมย์ ธรรมบุษดี
ประกายไฟลามทุ่ง

ทำไมคนไทยส่วนหนึ่งถึงเห็นใจนายทุน เจ้าสัว เมื่อเกิดการเรียกร้องสิทธิแรงงาน

Reading Time: < 1 minute อำนาจและอิทธิพลของแต่ละกลุ่มมีไม่เท่ากัน แต่คำถามสำคัญคือเหตุใดเมื่อกลุ่มคนที่มีปริมาณเยอะที่สุดคือกลุ่มคนที่มีรายได้ 13,000 เริ่มมีปัญหากับคนที่มีรายได้ 300,000 กลุ่มคนที่มีรายได้ 30,000 ซึ่งนับว่าเป็นกลุ่มที่มีรายได้ใกล้เคียงกับคนที่มีรายได้ 13,000 เหตุใดจึงมีแนวโน้มที่จะเห็นใจคนที่มีรายได้ 300,000 มากกว่าการรวมตัวกันกับกลุ่มที่มีรายได้ 13,000 เพื่อเรียกร้องความเป็นธรรม

รศ.ดร.ษัษฐรัมย์ ธรรมบุษดี
ประกายไฟลามทุ่ง

Moral Hazard มายาคติและความกลัวประชาชนจะมีสวัสดิการที่ดี

Reading Time: < 1 minute “ความอันตรายทางศีลธรรม-Moral Hazard” เหมือนข้อกล่าวหาว่าหาก มีการรักษาพยาบาล ที่ไม่คิดค่าใช้จ่าย จะทำให้คนไม่ดูแลสุขภาพ หรือหากการศึกษาฟรี ไม่มีค่าใช้จ่ายจะทำให้คนไม่ตั้งใจเรียนหนังสือหรือไปเรียนในสาขาที่ตนไม่ได้มีความสนใจหรือถนัด การกล่าวว่าถ้ามีเงินบำนาญที่เพียงพอจะทำให้คนไม่วางแผนการเงินก่อนการเกษียณ เราจะพบว่าคำกล่าวเหล่านี้เป็นคำกล่าวที่วัดจากปรากฏการณ์บางปรากฏการณ์ที่ผิวเผิน

รศ.ดร.ษัษฐรัมย์ ธรรมบุษดี
ประกายไฟลามทุ่ง

เมื่อผมเห็นพวกเขายังรักษาความฝันอย่างทระนง : คนรุ่นใหม่ในวันที่ไร้ม็อบ

Reading Time: < 1 minute ภาพแตกต่างจากเมื่อ 3 ปีก่อนสำหรับนักศึกษาที่หาญกล้าท้าทายต่อ แก๊สน้ำตา กระบอกปืน คุกศาล ทหาร ตำรวจ อย่างทระนง

รศ.ดร.ษัษฐรัมย์ ธรรมบุษดี