สลิ่มกลับใจคือคำนิยามที่ธนัต ธนากิจอำนวย นิยามตัวเองหลังออกมาสนับสนุน การเคลื่อนไหวทางการเมืองของกลุ่มคนรุ่นใหม่ ธนัตหรือลูกนัท ทายาทธุรกิจใหญ่ด้านโทรคมนาคม ที่อดีตเคยเป่านกหวีดไล่คนเห็นต่าง ร่วมแจ้งจับคนวิจารณ์สถาบันพระมหากษัตริย์
De/code คุยกับธนัต ในวันที่กลับใจออกมาสนับสนุนให้ยกเลิก ม.112 พร้อมราคาที่ต้องจ่าย จากการย้ายฝั่งทางการเมือง คือดวงตาข้างขวาบอดสนิท จากถูกยิงเข้าที่เบ้าตาทำให้บาดเจ็บสาหัส ซึ่งเจ้าตัวเชื่อว่า “โดนกระสุนแก๊สน้ำตาจากเจ้าหน้าที่ควบคุมฝูงชน” ซึ่งเป็นเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นระหว่างที่คฝ.เข้าสลายการชุมนุมที่แยกดินแดง ในช่วงเย็นของวันที่ 13 ส.ค.2564
“การร่วมชุมนุมกับ กปปส. ทำให้เกิดรัฐประหาร ทำให้มีนายกไร้คุณภาพแบบคุณประยุทธ์ มันก็คงปฏิเสธไม่ได้ที่เขาจะเรียกเราว่า สลิ่ม ก็เป็นสิทธิของเขา วันนี้เรามาขอโอกาสแก้ตัวใหม่ ขอบคุณทุกคนที่ให้โอกาส”
ธนัตกล่าวกับเราหลังเปิดคำถามแรกว่าคิดอย่างไรกับคำว่าสลิ่มกลับใจ การดำเนินคดีกับเยาวชนผู้เห็นต่างอย่างไม่ชอบธรรมในกฎหมาย การใช้ความรุนแรงของเจ้าหน้าที่รัฐ และการอุ้มหายของต้าร์ วันเฉลิม คือแรงขับให้ออกมาร่วมขบวน แรกเริ่มเขาเลือกขอโทษ
ผมมองว่าขอโทษคือความจำเป็น ว่าในวันนั้นเราทำเกินไป เราทำไม่ดีไว้ขนาดไหนเราจึงต้องขอโทษ ไม่ได้เป็นยุทธศาสตร์อะไรขนาดนั้น เราต้องการทบทวนกับกลุ่มการเมืองที่เราเคยทำผิดต่อเขา จึงเริ่มด้วยการขอโทษ
การขอโทษที่ดีที่สุด คือ การขอโทษที่ไม่พ่วงมาด้วยเงื่อนไข (Condition) ไม่ใช่ว่าขอโทษแล้วเขาต้องให้อภัย หรือขอโทษแล้วเขาต้องยอมรับเราทันที ต้องขอโทษอย่างไร้เงื่อนไขก่อน (Unconditional Apology) อะไรจะเกิดขึ้นหลังจากนั้นก็ว่ากันไปตามสถานการณ์ ธนัตกล่าว
หมุดหมายของการเข้าร่วมกับคนรุ่นใหม่ของธนัตคือสนับสนุน 3 ข้อเรียกร้อง คือ
หนึ่ง นายกฯ ลาออก
สอง เรียกร้องรัฐธรรมนูญฉบับประชาชน
และสามปฏิรูปสถาบันพระมหากษัตริย์
ในข้อเรียกร้อง 3 ข้อ มีข้อเรียกร้องให้ปฏิรูปสถาบันพระมหากษัตริย์ คุณเคยแจ้ง ม.112 กับคนเห็นต่าง ตอนนั้นคุณคิดอะไรอยู่
ตอนนั้นแกนนำกปปส.บอกให้ทำ เราอายุ 22 ปี แกนนำผู้ใหญ่บอกให้ทำอะไรก็ทำ วิจารณญาณของตัวเองแทบไม่มี เรารู้สึกผิด เราได้รับข้อมูลฝั่งเดียวจากโฆษณาชวนเชื่อ (Propaganda) หล่อหลอมเรามาตั้งแต่เด็ก เราไม่เคยเห็น ไม่เคยรู้ และไม่เคยเข้าใจว่าสิ่งที่พวกเขาปกป้องกัน มันทำร้ายประชาชนที่เป็นคนเท่ากันมาขนาดไหนแล้ว คนที่ต้องสูญเสียอิสรภาพจนถึงอันตรธานหายไปโดยไร้ร่องรอย จากการคิดต่างมีมากขนาดไหน เราไม่เคยรับรู้และไม่เคยถูกวาดภาพว่าเขาเป็นคนเท่ากัน
ผมคิดว่าหลาย ๆ คนก็คงรู้สึกว่ามันประหลาด เพียงแค่เขาคิดต่าง คนที่มีอำนาจพร้อมที่จะลดทอนความเป็นคน ศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์เขาออกไป มันง่ายมากที่จะลดทอนความเป็นมนุษย์ (Dehumanise) เหยื่อของมาตราที่มีไว้เพื่อปกป้องความมั่นคงของประเทศ ซึ่งความเป็นจริงแล้วความมั่นคงของประเทศ ไม่ได้เกี่ยวข้องอะไรกับเรื่องนี้เลย แสนยานุภาพของกองทัพไม่ได้ส่งผลกับความมั่นคงของประเทศ ความมั่นคงของประเทศคือความมั่นคงของประชาชน ความมั่นคงของประเทศคือเศรษฐกิจ ความเสมอภาค และอิสรภาพของประชาชนในการแสดงออก
คนไม่เข้าใจคำว่าปฏิรูปสถาบันเยอะมาก ถ้าคุณเป็นคนที่ใส่เสื้อเหลืองทรงพระเจริญอยู่ทุกวันนี้ มันอยู่ในทุกผลประโยชน์ของคนที่อยู่ในองคาพยพของสถาบันพระมหากษัตริย์ เพราะว่าปฏิรูปคือทำให้ดีขึ้น ทำให้ความสัมพันธ์ระหว่างสถาบันและประชาชนดีขึ้น
ทุกวันนี้ผมเชื่อว่าไม่มีใครปฏิเสธได้ว่า ศรัทธาของประชาชนที่มีต่อสถาบันลดลงไปเยอะมาก ถ้าประชาชนไม่ได้สนใจอยากให้มีสถาบันพระมหากษัตริย์ต่อไป เขาไม่ต้องทำอะไรเลย เขาอยู่เฉย ๆ ปล่อยให้ทุกคนเสื่อมศรัทธาไปเรื่อย ๆ วันนั้นก็ไม่มีสถาบันพระมหากษัตริย์
ถ้าได้ปฏิรูปจะไม่มีคำว่าล้มล้าง แต่อนาคตต่อไปถ้าไม่ปฏิรูป ผมก็กลัวว่าบ้านเมืองจะพาไปถึงจุดแตกหักขนาดไหน เราไม่จำเป็นต้องไปถึงจุดนั้น ทุกคนพร้อม Compromise แต่รัฐบาลเองต่างหากที่ไม่ยอม Compromise อะไรกับประชาชนเลย
มองตัวเองเป็นตัวละคร บทบาทไหนในขบวนการนี้
ผมมองแค่ว่าผมมีความสามารถทำอะไรบ้าง เช่น การพูด การใช้ภาษาอังกฤษสื่อสารกับสื่อต่างประเทศ การถูกฝึกมาให้เป็นนักการเมือง ทำให้พอมีทักษะการเล่นการเมืองอยู่บ้าง จะมากจะน้อยก็แล้วแต่ใครจะให้ราคา และมองว่าความสามารถ ประสบการณ์ที่ผ่านมา ถ้ามันให้ความสามารถเราทำอะไรได้ถึงที่สุดเราก็จะทำ เรามองแค่นั้น
คุณคิดอย่างไรกลไกรัฐสภา ที่ไม่สามารถสั่นคลอนรัฐบาลตอนนี้ได้ ราวกับว่าสู้อย่างไรก็ไม่มีทางชนะ
เมื่อประชาธิปไตยไม่สมบูรณ์แบบ กลไกรัฐสภามีปัญหาเสมอ ไม่แปลกที่วันนี้ทุกคนไม่ค่อยเหลือความหวังในกลไกรัฐสภา ผมเห็นใจพรรคร่วมฝ่ายค้านทุกพรรคที่หนักแน่นมาก ๆ เรายังจำเป็นต้องใช้รัฐสภา และจำเป็นต้องใช้สส. หลายอย่างถูกกระตุ้น ส่งต่อโดยสส.ฝ่ายค้าน หรือการพิจารณากฎหมายที่ประชาชนมีสิทธิส่งยื่นผ่านรัฐสภา ในขณะเดียวกันการกดดันจากภาคประชาชนก็สำคัญมาก ไม่ค่อยแปลกที่รัฐบาลเผด็จการจะไม่สนใจประชาชน ไม่สนใจเสียงคนเห็นต่างเลย แต่ไม่ได้แปลว่าเราคว้าชัยชนะไม่ได้ แต่มันแค่ยากหน่อยเท่านั้นเอง ก็ต้องทำกันต่อไป ไม่ทำอะไรเลยไม่ได้
คุณพูดถึงมิติความเป็นมนุษย์ที่รู้สึกเห็นด้วยคล้อยตาม มีกรณีไหนที่คุณรู้สึกร่วมกับเขามาก ๆ หลังเข้าร่วมกับคนรุ่นใหม่บ้างไหม
ทุกคนเลยนะ แต่ที่ผมโกรธเคืองที่สุดคือกรณีของต้าร์ วันเฉลิม การอุ้มหายมันไม่ใช่การลอบฆ่าหรือการฆ่ากันเอง พออยู่ดี ๆ เขาถูกอุ้มหาย จับมือใครดมไม่ได้และไม่มีข้อมูลใดเลยหลังจากนั้นมา เราเห็นกรณีผกก.โจ้แล้วว่า การทรมานนักโทษมีอยู่จริง เพราะฉะนั้นคุณคิดเหรอว่าต้าร์ วันเฉลิม จะไม่ถูกทรมานก่อนถูกฆ่าตาย หรือทุกวันนี้ยังไม่ตายแต่ยังถูกทรมานอยู่ทุกวัน การทรมานในหลักกฎหมายสากล ถือเป็นการลดทอนศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์ ตกต่ำกว่าการฆ่าตายเสียอีก
ขณะนั้นเอง เราก็นึกภาพไม่ออกว่าครอบครัว คนสนิท คนใกล้ชิดของต้าร์ วันเฉลิม ต้องใช้ชีวิตยังไงต่อ ที่ต้องรู้ว่าคนรักคนสนิทของเขาถูกกระทำแบบไหน โดยที่คุณไม่รู้และจินตนาการไปไกล เรียกได้ว่าเป็นกรณีที่รุนแรงเกินไป ต่อให้สนับสนุนรัฐบาลถ้าคุณเห็นคุณค่ามนุษย์เท่ากัน คุณจะไม่สามารถนิ่งเฉยกับสิ่งนี้ได้
แต่ถ้าคุณนิ่งเฉยแสดงว่า คุณยังคงหลงเชื่อโฆษณาชวนเชื่อของรัฐบาลอยู่ว่า คนที่เห็นต่างกับสถาบัน คนที่เห็นต่างกับรัฐบาลมีคุณค่าน้อยกว่าคน มันก็เท่านั้น คุณอยากจะเป็นคนแบบไหน ก็เลือกคิดกันเอาเอง แต่ในโลกปัจจุบันไปจนถึงอนาคต ไม่มีพื้นที่ให้คนที่ไม่เห็นคุณค่าความเป็นคน ไม่เท่ากันอีกต่อไป
การต่อสู้ในขบวนการประชาธิปไตยมีราคาที่ต้องจ่าย คุณรู้สึกอย่างไรที่ประสบกับราคาที่ต้องจ่ายนี้ด้วยตัวเองแล้ว
ถ้าเทียบกับคนอื่น ๆ ที่ออกมาเรียกร้องประชาธิปไตยก่อนผม ถือเป็นราคาที่ต่ำมาก คนที่บาดเจ็บจนพิการก็มีเยอะมาก ๆ ผมไม่ใช่คนเดียวที่สูญเสียดวงตาจากความรุนแรง ที่เจ้าหน้าที่รัฐหยิบยื่นให้ในรอบหนึ่งเดือนที่ผ่านมา
คนที่มีทรัพยากรอย่างผมสามารถเลือกการรักษาที่ดีที่สุดได้ ผมไม่เดือดร้อนอะไรเลยกับความบาดเจ็บครั้งนี้ แต่ไม่ได้แปลว่าความบาดเจ็บนี้ไม่จริง ไม่ใช่ว่าเราจะไม่ฟ้องรัฐเพียงเพราะเราไม่เดือดร้อน ความเสียหายมีอยู่จริง ประจักษ์ชัดเจน แต่เราแค่เลือกใช้ประโยชน์จากมันให้มากที่สุด แทนที่จะเอามาเป็นข้ออ้างให้เราอ่อนแอ เราเอามาใช้เป็นข้ออ้างให้เราแข็งแรงขึ้นดีกว่า ผมแค่เลือกใช้ชีวิตต่อแบบนั้น
เมื่อเทียบกับความเสียหายของคนที่ถูกกระทบจากดวงตาข้างเดียวกัน แต่ไม่มีทรัพยากรก็จะเห็นว่าชีวิตเขาลำบากขึ้นมากอย่างชัดเจน หรือตอนสลายการชุมนุมคนเสื้อแดงเมื่อปี 53 ก็มีหลายคนสูญเสียการมองเห็นทั้งหนึ่งหรือสองข้าง ซึ่งเป็นคนที่ไม่มีทรัพยากร หรือการบาดเจ็บอื่น ๆ แค่คิดว่าเขาจะหาเงินที่ไหนมารักษา เมื่อในรพ.รัฐการรักษาฟรี ที่ดีก็มียากแล้วเขาจะกลับไปประกอบอาชีพยังไง เหล่านี้เป็นราคาที่ต้องจ่ายสูงกว่าเรา ไม่มีสื่อให้ความสำคัญกับเขา ไม่มีใครเรียกร้องสิทธิแทนเขา แค่คิดว่าเขาจะฟ้องร้องเรียกค่าเสียหายก็ไม่มีทรัพยากรแล้ว เมื่อเปรียบเทียบกันราคาและการเสียสละของผมเทียบกันไม่ได้
ส่วนตัวผมถ้าให้เลือกตาบอด หรือเดินเข้าเรือนจำแล้วไม่รู้ว่าจะได้ออกมาเมื่อไหร่แบบเพนกวิน ผมก็จะเลือกตาบอด ผมไม่กล้าหาญพอเท่ากับไผ่ เพนกวิน อานนท์และคนอื่น ๆ ที่เลือกเดินเข้าเรือนจำ ไม่รู้ว่าจะได้ออกมาเมื่อไหร่ ไม่รู้ว่าจะเจอการเล่นสกปรกในเรือนจำขนาดไหน และความเสี่ยงรับเชื้อโควิดข้างในมีแน่ ๆ
ผมอยู่ข้างนอกผมดูแลตัวเองได้อย่างดี ใช้ชีวิตอย่างสุขสบายเหมือนเดิม มันเทียบกันไม่ได้เลยกับราคาที่พวกเขาจ่าย วันนี้ยังเทียบกันไม่ได้
การต่อสู้ในขบวนการประชาธิปไตย กัดกินชีวิตและจิตวิญญาณของเราอย่างปฏิเสธไม่ได้ อะไรคือคุณค่าและความหมายชีวิตที่คุณยึดถือ คุณเชื่อในอะไร
สิ่งที่เป็นแรงขับเคลื่อนและเป็นกำลังใจให้เราในทุกวัน ไม่ใช่สิ่งที่มีอยู่ได้ด้วยเงินหรืออำนาจ ผมแค่อยากมีความรักที่ดี ซึ่งมันคือเรื่องเดียวกันกับการเมือง
ถ้าคุณเป็นคนที่ไม่มีคุณภาพไม่มีความคิด ถ้าคุณเป็นคนที่ตอบคนอื่นไม่ได้ว่า นอกจากเงินและอำนาจคุณมีดีอะไร คุณก็จะได้แค่คนที่มาแสวงหาเงินและอำนาจจากคุณ เช่นเดียวกับการเมืองถ้าคุณไม่สามารถตอบคนอื่นได้ว่า นอกจากเงินและอำนาจที่หยิบยื่นให้องคาพยพของคุณได้ คุณมีอะไรให้เขา มีแค่เงินและอำนาจ ไม่มีอุดมการณ์ คนที่เข้ามาก็เป็นคนที่ต้องการเพียงผลประโยชน์
ตั้งแต่เลือกตั้งเสร็จ ผมบอกว่าจะยุติบทบาททางการเมือง จนกว่าจะมีเหตุผลให้ผมกลับมาอีกครั้ง เป็นช่วงชีวิตที่ไร้ Passion ไร้ซึ่งอุดมการณ์ในการใช้ชีวิต เรียกว่าเป็นช่วงที่ไม่มีความสุขในชีวิตเลย มีอย่างเดียวคือ เงิน และมีเยอะมาก ซื้ออะไรก็ได้ในโลกนี้ที่อยากได้ แล้วยังไม่มีความสุขอีก หลาย ๆ คนบอกว่าอยากเป็นแบบผม แต่ก็จะรู้ว่ามันไม่ใช่ชีวิตที่มีความสุข
ชีวิตที่มี Passion และมีอุดมการณ์ทำให้เรามีความสุขที่สุด ดังนั้นคนที่ดึงดูดเข้ามา ในวันที่เรามีอุดมการณ์กับคนที่เราดึงดูดเข้ามาในที่เรามีแค่เงินก็จะเป็นคนละแบบ สุดท้ายแล้วชีวิตผมแค่ต้องการผู้หญิงอีกคนที่ดีกว่าผม ซึ่งทุกวันนี้ผมเหมือนจะเจอคนคนนั้นแล้ว
ผมแค่อยากจะใช้ชีวิตให้มีคุณภาพที่สุด ในชีวิตเดียวที่ใช้ก็อยากจะใช้ให้คุ้มที่สุด การเกิดมาหาเงินใช้ให้หมดแล้วตายจากไปบนโลกนี้ ผมไม่ได้มีคุณค่าอะไร แต่การเกิดมาเพื่อเป็นหนึ่งในหมุดหมายทางประวัติศาสตร์ หรือการเกิดมาเพื่อสร้างโอกาส สร้างความแตกต่าง (Make Chance, Make a Difference) ทางการเมืองหรือพื้นที่ที่เราถนัด มันคงเป็นชีวิตที่มีค่า มีความหมายมากกว่าสำหรับผม
ไม่มีอะไรแย่ไปกว่าการไม่ออกมาทำอะไรในตอนนี้แล้ว ราคาที่ผมจ่ายหนักที่สุดคือการไม่ทำอะไรเลย ที่เหลือเบา ๆ แล้ว พอได้ทำแล้วไม่มีอะไรต้องเกรงกลัว ไม่ว่าจะตาย พิการมากกว่านี้ จะติดคุกหรือจะจนไม่มีอะไรน่ากลัวไปกว่าการไม่ทำอะไรเลย
ส่งท้ายถึงคนที่เห็นต่างกับคุณ ซึ่งวันหนึ่งคุณเคยเห็นด้วย
ถ้าคุณรักและหวังดีต่อสถาบัน คุณต้องยิ่งช่วยเรียกร้องให้ปฏิรูป และนำมาซึ่งการปฏิรูปที่ดีภายใต้ระบอบประชาธิปไตย คุณเองก็มีสิทธิมีเสียงที่จะเห็นด้วยหรือไม่เห็นด้วยในแต่ละข้อเรียกร้อง มันดีเสียกว่าที่คุณจะเข้ามาอยู่ในการปฏิรูป และจะไม่ใช่การปฏิรูปเผด็จการแบบที่คสช.เคยทำ
Author
Photographer
