Human & Society
สุรา เครื่องดื่มสีเทา (ไม่ใช่ดำสนิท)
Reading Time: 2 minutes เมื่อคนดื่มสุรา มีวิถีและระดับการดื่มหลากหลายเช่นนี้ เราจึงไม่ควรมองการดื่มสุราว่า เป็นปีศาจร้ายไปเสียทั้งหมด
ชาวบ้านชาวช่อง
ชาวบ้านชาวช่อง
สุรา เครื่องดื่มสีเทา (ไม่ใช่ดำสนิท)
Reading Time: 2 minutes เมื่อคนดื่มสุรา มีวิถีและระดับการดื่มหลากหลายเช่นนี้ เราจึงไม่ควรมองการดื่มสุราว่า เป็นปีศาจร้ายไปเสียทั้งหมด
รศ.ดร.บุญเลิศ วิเศษปรีชา
ชาวบ้านชาวช่อง
การกินเหล้าในมุมมองของคนจน
Reading Time: 3 minutes ยกแก้ววัฒนธรรมการเมาของคนจนเมือง กับระดับความเมาแบบมานุษยวิทยาในคอลัมน์ชาวบ้านชาวช่อง เมื่อเงื่อนไขทางชนชั้น อาชีพการงานที่ต่างกันย่อมก็มีผลต่อการดื่มที่ต่างกัน เช่น อาชีพที่ใช้ร่างกายหนักอย่างงานก่อสร้าง หรือช่างเชื่อมที่ปวดตา แล้วต้องอาศัยการดื่มเหล้าเพื่อช่วยให้นอนหลับ เป็นเงื่อนไขการทำงานของคนจนที่นำไปสู่การดื่มซึ่งต่างจากพนักงานออฟฟิศ
รศ.ดร.บุญเลิศ วิเศษปรีชา
ชาวบ้านชาวช่อง
ผังเมืองก็เรื่องของชาวบ้าน
Reading Time: 2 minutes เพราะผังเมืองเป็นมากกว่าการกำหนดการใช้ที่ดิน แต่เป็นเรื่องของการต่อรองของคนในท้องถิ่นว่าต้องการเห็นเมืองพัฒนาไปในทิศทางไหน กระจายตัวอย่างไร
รศ.ดร.บุญเลิศ วิเศษปรีชา
ชาวบ้านชาวช่อง
ดีกรีของความเป็นชุมชน
Reading Time: 3 minutes แม้ว่าปัจจุบันคนจำนวนมากพูดคุยผ่านสื่อสังคมออนไลน์บ่อยครั้งกว่าพูดคุยเพื่อนบ้านที่อาศัยอยู่ติดกันเสียอีก แต่นั่นไม่ได้หมายความว่าชุมชนบนฐานของสถานที่ (place-based community) ที่ผู้คนพบหน้าค่าตากันจริง ๆ จะหมดความหมายโดยสิ้นเชิง และหากเปรียบเทียบกันแล้ว สถานที่ที่ผู้คนได้พบหน้ากันตัวเป็น ๆ ช่วยส่งเสริมให้เกิดความเหนียวแน่นมากกว่าชุมชนไร้สถานที่ (place-less community) เช่น ชุมชนบนโลกออนไลน์
รศ.ดร.บุญเลิศ วิเศษปรีชา
ชาวบ้านชาวช่อง
หรือชุมชนอุดมคติไม่มีอยู่จริง
Reading Time: 3 minutes คำตอบที่ไม่เห็นว่า “ชุมชน” จะมีความสลักสำคัญสำหรับชีวิตพวกเขา ทำให้ผมคิดว่าจำเป็นต้องทำความเข้าใจเกี่ยวกับ “ชุมชน” ในบริบทสังคมร่วมสมัยว่า ชุมชน สูญสลายเป็นแค่อดีตให้พูดถึง หรือชุมชนยังมีความจำเป็นในยุคนี้อยู่ และหน้าตาของชุมชนเปลี่ยนไปอย่างไร
รศ.ดร.บุญเลิศ วิเศษปรีชา
ชาวบ้านชาวช่อง
เรื่องไม่เงียบของ ‘พี่ณี’ คนขายกาแฟไปไกลถึงการเมืองแห่งความหวัง
Reading Time: 3 minutes ชีวิตวันนี้ของพี่ณีแม้จะไม่ได้มั่งคั่งเป็นมหาเศรษฐี แต่ถือว่า เป็นชีวิตที่มีความสุขลงตัว รายได้ประจำวัน จากการขายกาแฟและน้ำดื่มตั้งแต่ตีสี่ถึงสิบเอ็ดโมงเช้า ในราคาที่ถูกกว่ากาแฟมีแบรนด์แฟรนไชส์ครึ่งต่อครึ่ง มีลูกค้าเป็นคนเดินดินธรรมดา วันหนึ่งมีเงินเหลือเข้าบ้านมากกว่าหนึ่งพันบาท นับว่าอยู่ในเกณฑ์ที่เหนือกว่ารายได้เฉลี่ยของคนในชุมชนแออัด
รศ.ดร.บุญเลิศ วิเศษปรีชา
ชาวบ้านชาวช่อง
วัยเลขเจ็ดของ ‘ป้าสาย’ ไม่เคยสบายเลยสักครั้ง
Reading Time: 2 minutes หญิงสูงวัย ที่ตัวเลขบอกอายุขึ้นต้นด้วยเลขเจ็ด ผมสีผมเป็นสีขาวไม่มีสีอื่นแซม รูปร่างผอมมักสวมผ้าถุง ใส่เสื้อผ้าเนื้อเบามีระบายลูกไม้สมวัย นาน ๆ ที จะเห็นป้าสายใส่เสื้อยืดสกรีนชื่อชุมชนทำให้ป้าดูสดใสอ่อนกว่าวัยขึ้นเป็นสิบปี ด้วยวัยขนาดนี้เวลาไปไหนมาไหน ผมจึงเห็นป้าต้องเดินโขยกเขยกโดยมีไม้เท้าช่วยประคอง แต่ถึงกระนั้น ป้าก็ยังทำงานหาเลี้ยงตัวเองอยู่
รศ.ดร.บุญเลิศ วิเศษปรีชา
ชาวบ้านชาวช่อง
สัญญาณดีที่ชุมชนสะพานร่วมใจ
Reading Time: 2 minutes ชุมชนแห่งนี้มีเรื่องราวที่น่าสนใจ เพราะเดิมถูกกรมทางหลวงซึ่งเป็นเจ้าของที่ดินที่ชุมชนปลูกสร้างบ้านเรือนอยู่ประกาศให้รื้อถอนบ้านเรือนออกไปสำนักงานแขวงทางหลวงกรุงเทพฯ แต่ชาวชุมชนร่วมใจและเครือข่ายชุมชน กลับสามารถต่อรอง กระทั่งได้ข้อสรุปเป็นที่น่าพอใจ คือชุมชนไม่ต้องรื้อย้ายตามประกาศเดิม
รศ.ดร.บุญเลิศ วิเศษปรีชา
ชาวบ้านชาวช่อง
หน้าที่ของชุมชนแออัดในสังคมเหลื่อมล้ำ
Reading Time: 3 minutes แทนที่จะมองว่าชุมชนแออัด เป็นพื้นที่อันน่ารังเกียจของเมือง ควรมองเสียใหม่ว่า หากไม่มีชุมชนแออัด คนมีรายได้น้อยต้องกลายเป็นคนไร้บ้านข้างถนน ชีวิตเมืองจะยิ่งไม่น่าดูชมกว่าที่เป็นอยู่ตอนนี้
รศ.ดร.บุญเลิศ วิเศษปรีชา
ชาวบ้านชาวช่อง
เปิดทางต่างชาติซื้อที่ดิน ขยายแผล ‘เหลื่อมล้ำ’ ถั่งโถมเป็นลูกคลื่น
Reading Time: 2 minutes ในบางประเทศที่ผ่อนคลายกฎระเบียบการถือครองหรือการซื้อที่ดินของชาวต่างชาติ เพื่อกระตุ้นเศรษฐกิจแบบที่รัฐบาลไทยกำลังคิดอยู่นี้ มีบทเรียนให้ศึกษาเป็นตัวอย่างแล้วว่า เมื่อเปิดโอกาสให้ชาวต่างชาติมาซื้ออสังหาริมทรัพย์ จะทำให้ราคาที่อยู่อาศัยสูงขึ้น กระทั่งเกิดปัญหาขาดแคลนที่อยู่อาศัยในราคาที่เข้าถึงได้ (affordable housing) สำหรับคนในท้องถิ่น
รศ.ดร.บุญเลิศ วิเศษปรีชา
ชาวบ้านชาวช่อง
“คนสลัม” เพื่อนบ้านที่เราไม่ค่อยรู้จัก
Reading Time: 3 minutes ผมเชื่อว่าคนส่วนใหญ่น่าจะเคยได้ยินคำว่าสลัมหรือชุมชนแออัดมาบ้าง หรือบางคนเคยผ่านเคยเห็นชุมชนแออัด แต่บ่อยครั้งที่ผมคุยกับนักศึกษาในชั้นเรียนซึ่งส่วนใหญ่เป็นลูกหลานชนชั้นกลาง พวกเขาและเธอไม่ค่อยเข้าใจนักว่า สลัมหรือชุมชนแออัด ก่อร่างสร้างตัวมาได้อย่างไร
รศ.ดร.บุญเลิศ วิเศษปรีชา