Reading Time: 7 minutes

เศษซากปรักหักพังของรัฐไทยที่มาพบกันแบบไม่ได้นัดหมาย

เด็กหนุ่มและเด็กสาวจำนวนมากระหกระเหินจากบ้านเกิด เข้ามาเพื่อหวังหาผู้ใหญ่ที่พร้อมโอบกอดวัยเด็กของพวกเขามากกว่าคนที่บ้าน แต่สิ่งที่ได้ กลับกลายเป็นผู้ใหญ่ใจดีที่ยื่นเงินเพื่อแลกกับร่างกายของพวกเขา และพึ่งพายาเสพติดเป็นทางออกจากความทุกข์รายวัน

โดยเฉพาะในย่านวงเวียน 22 กรกฎาคม ไม่ใช่แค่ขาดมาตรการเชิงรุกในการเข้าหาเด็กหลุด ที่เริ่มเข้ามาด้วยอายุที่น้อยลงแต่จำนวนกลับมากขึ้นทุกขณะ รวมถึงอิทธิพลของคนมีสีในธุรกิจสีเทา ที่คอยฉกฉวยและขูดรีดผลประโยชน์จากคนขายบริการและยาเสพติดในย่าน เพราะการมีอยู่ของคนชายขอบเหล่านี้คือแหล่งทำเงินและทำผลงานชั้นดี

กลิ่นควันบุหรี่คละคลุ้งกับน้ำเสียริมฟุตบาธ

สีแดงสดบนริมฝีปากที่เห็นได้ชัดแม้เวลากลางคืน

และอิทธิพลของคนมีสีทำให้วงเวียนแห่งนี้ไม่เคยขาด “หญิงและยา”

ความเป็นจริงบนสุสานเด็กหลุด ที่ความบิดเบี้ยวของสังคมไม่เคยมีวันหยุดทำการ

เปลี่ยนร่างกายเป็น ‘ทุน’ เร่ร่อน และหลุดลอยใต้แสงนีออน

หากพูดถึงการค้าบริการ หลายคนอาจนึกถึงเส้นถนนรัชดา ที่เรียงรายไปด้วยป้ายไฟนีออนของร้านอาบ อบ นวด หญิงสาวนั่งรอกันในตู้กระจกให้ท่านชายมาเลือก แต่อีกฟากของมุมเมือง มีเพียงเก้าอี้พลาสติกสีขาวเป็นล็อบบี้ให้ลูกค้าเข้ามาเช็คอิน

ในปัจจุบัน หากมีใครพูดถึงวงเวียน 22 ภาพที่ตามมาก็คงจะไม่พ้นการขายบริการและคนเร่ร่อน ที่โยกย้ายมาอาศัย ทำมาหากินในบริเวณนี้จำนวนมาก ยิ่งในช่วง 3 ปีหลังมานี้ ตัวเลขของผู้ขายบริการและคนเร่ร่อนสูงขึ้นอย่างต่อเนื่อง เป็นเพราะผลของพิษเศรษฐกิจที่ถูกกระทบจากโรคระบาด ผู้คนจำนวนมากไร้งาน ไร้เงิน ในขณะที่ต้องหาเลี้ยงชีพ มิหนำซ้ำยังรวมถึงชีวิตอื่นในครอบครัว การขายบริการถูกมองว่าเป็นอาชีพที่ใช้ต้นทุนน้อยที่สุดในขณะที่ผลตอบแทนได้มากและเร็ว

เนย สาวขายบริการวัย 24 ปี เธอประกอบอาชีพนี้มาตั้งแต่อายุ 13 ปี แต่เป็นลักษณะทำ ๆ เลิก ๆ เพราะจริง ๆ ตัวเนยเองไม่ได้อยากประกอบอาชีพนี้แต่ชีวิตขีดเส้นด้วยคำว่าหนี้ เธอมองว่าการขายตัวจะทำให้เธอได้เม็ดเงินมากพอในระยะเวลาที่จำกัดมาใช้จ่ายค่าต่าง ๆ ในชีวิต

“ถามว่าที่นี้มีคนขายบริการเยอะไหม เอาเป็นว่าผู้หญิงคนไหนนั่งเก้าอี้รอก็ขายตัว พี่เห็นตึกเก่า ๆ นั่นก็โรงแรม ทุกซอกทุกมุมของวงเวียน 22 ก็ขายกันทุกที่แหละ”

• 

แรกเริ่มเนยเข้าสู่วงการขายบริการ เป็นผีขนุนในบริเวณท้องสนามหลวง หลังจากที่มีการกวดขันและตรวจตราการค้าบริการ จึงได้โยกย้ายมาเส้นถนนราชดำเนิน แยกคอกวัว จากนั้นไม่นานเนยโดนจับเข้าคุกข้อหามียาเสพติดไว้ครอบครอง หลังจากออกมาก็ได้กลับมาประกอบอาชีพนี้อีกครั้ง เนยไม่ได้ขายบริการแต่เพียงอย่างเดียว เนยยังเคยเป็นเด็กปั๊มและรับจ้างทั่วไป แต่ภาระหนี้สินในเวลาที่จำกัด ทำให้เนยต้องกลับเข้าสู่การขายบริการซ้ำแล้วซ้ำเล่า

ในย่านวงเวียน 22 ถึงแม้กลุ่มผู้ขายบริการจะมีหลากหลายรูปแบบ ทว่า กลุ่มคนส่วนใหญ่ที่ขายบริการที่นี่เป็น เด็กเร่ร่อนที่เคยหลุดจากระบบการศึกษา ส่วนใหญ่มาจากต่างจังหวัด ตั้งแต่เขตปริมณฑลอย่าง นนทบุรี หรือ ปทุมธานี ไปจนถึงจังหวัดอื่น ๆ ทุกภูมิภาคของประเทศไทย ในอดีตพวกเขาจะรวมตัวอยู่ที่หัวลำโพง แต่หลังการทลายการค้าบริการในหัวลำโพงเมื่อปี 2562 ทำให้พวกเขามาปักหลักอยู่ที่วงเวียนนี้และเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง

• 

เนยเล่าว่า สาเหตุที่ตนและเพื่อนขายบริการอีกหลายคนเลือกทำอาชีพนี้ เป็นเพราะต้นทุนทางชีวิตที่ได้หลุดจากการศึกษาเมื่อนานมาแล้วทำให้ไม่มีวุฒิมากพอจะไปสมัครงานที่ไหน สำหรับบางคนก็ไม่มีบัตรประชาชนหรือฐานข้อมูล ไม่สามารถระบุตัวตนได้ สำหรับอาชีพอิสระที่ใช้แค่ ร่างกายเป็นต้นทุน อีกทั้งใช้เวลาไม่นาน ได้เงินจำนวนมาก อาชีพนี้กลายเป็นตอบโจทย์ชีวิตสำหรับพวกเขา

เนยพาเดินไปสำรวจใน 2 จุดที่มีการขายบริการมากที่สุด นั่นคือตรอกมะขามและแยกหมอมี ตั้งแต่ยืนรอข้างถนน นั่งตามโรงแรม ไปจนถึงหาลูกค้าหน้าใหม่จากร้านกินดื่มแถวนั้น โดยสาวขายบริการที่นี่มีตั้งแต่อายุ 18 ปี ไปจนถึง 60 ปีขึ้นไป สาวขายบริการในย่านวงเวียน 22 จะอยู่ตามข้างถนนเป็นส่วนมาก รอให้ลูกค้าที่ขับรถหรือเดินผ่านมาเลือกใช้บริการ ราคาค่างวดของหญิงขายบริการในย่านนี้จะอยู่ที่ 600 บาทเป็นส่วนใหญ่ แต่จะมีบางกลุ่มที่รับงานเป็นหลักแหล่งและอยู่ตามโรงแรมใหญ่ เป็นกลุ่มที่เนยเรียกว่า ”เกรด A” จะมีค่าใช้จ่ายอยู่ที่ 1,000 บาทขึ้นไป

• 

• 

จากอดีตที่ต้องมาซื้อบริการแบบเดินดู ปัจจุบันก็มีการเปลี่ยนแปลงของธุรกิจนี้ ทั้งการโทรนัด ไปจนถึงการดีลผ่านแพลตฟอร์มออนไลน์ แน่นอนว่ามีความเสี่ยงและการค้าประเภทอื่นที่ผิดกฎหมายรวมอยู่ในนั้นด้วย

“ค่าโรงแรม ค่าถุงยาง ลูกค้าจะเป็นคนจ่าย แต่โรงแรมแถวนี้มันก็มีไว้แค่เอากัน มันนอนไม่ได้หรอก อย่างมากก็คืนละ 300 บาท แต่แบบรายชั่วโมงก็มี” เนยเล่าถึงค่าใช้จ่ายสำหรับธุรกิจนี้

แม้ต้นทุนอย่างร่างกายที่ว่าจะถดถอยอย่างรวดเร็วเมื่อเข้ามาสู่สายอาชีพนี้ ทั้งการกิน การนอนที่ไม่เพียงพอ รวมถึงการมีเพศสัมพันธ์หลายครั้งใน 1 วัน เนยเล่าว่า บางคนที่ร้อนเงินก็มีรับงานถึง 10 ครั้งขึ้นไปต่อวันในระยะเวลาไม่กี่ชัวโมง เพื่อให้ได้เงินมาจ่ายค่าห้อง ไม่อย่างนั้นจะไม่มีที่ซุกหัวนอน

อาชีพขายบริการเป็นอาชีพอิสระ ไม่ได้อยู่ในระบบ ไม่ต้องขึ้นทะเบียน ไม่ต้องและไม่อยากบอกกล่าวกับใคร สาวขายบริการในวงเวียน 22 หลายคนก็เป็นพนักงานทั่วไป มีงานประจำ แต่ด้วยสภาพเศรษฐกิจและพันธะส่วนตัวที่ต้องใช้เงินมากกว่าที่ได้ การขายบริการก็เป็นอีกอาชีพเสริมที่หลายคนมองหา

“อย่างพวกหนูคือขับมอเตอร์ไซค์ หาเช้ากินค่ำ แต่บางคนมาทำงาน มายืนรอลูกค้าเขาขับปาเจโร่นะ คือเขามีงานประจำทำ ที่เคยคุยก็มีสาวออฟฟิศแต่เขามาทำเพราะต้องการเงินเพิ่ม”

เนยกล่าวเสริมว่า ในแต่ละย่านจะมีขาประจำ เจ้าถิ่นคอยตรวจตราสาวขายบริการที่มาใหม่ หลังจากโควิดแพร่ระบาด มีคนที่มาขายบริการเยอะมากขึ้น จนแต่ละจุดนั้นต้องแย่งลูกค้าด้วยความสามารถของตนเอง

• 

งานขายบริการดูจะเป็นงานสำหรับคนที่ไม่มีทางเลือก แต่ในความเป็นจริงพวกเขาถูกบีบบังคับให้ไม่มีทางเลือกต่างหาก

จากการออกมาสู่ริมถนนตั้งแต่วัยเด็ก วุฒิการศึกษาที่ต่ำกว่าเกณฑ์สมัครงาน โดยเฉพาะการเข้าไม่ถึงแหล่งเงินทุนตามกฎหมาย ทำให้พวกเขาเป็นหนี้จำนวนมหาศาล ปัจจัยเหล่านี้คือสิ่งสำคัญที่ทำให้พวกเขาต้องขายร่างกายครั้งแล้วครั้งเล่า

ในขณะที่การยกระดับสถานะทางสังคมและสถานะทางเศรษฐกิจของพวกเขา ก็แทบจะเป็นไปไม่ได้ นอกจากความเข้าใจเรื่องวินัยทางการเงินหรือหนี้สินที่ติดมา แต่การหลุดเข้าไปในวงการนี้ ยิ่งเป็นงานนอกระบบ และถ้าสถานะทางสังคมน้อยเท่าไหร่ นั่นหมายความว่าการถูกกดทับจากกฎหมายและการหาช่องโหว่จากอาชีพสีเทาก็ยิ่งมีมากเท่านั้น

เงินที่ได้มาแต่ละวัน อาจต้องเสียให้กับ ‘แมงดา’ ที่โรงแรม ที่บ้าน และบางครั้งอาจเป็นที่สถานีตำรวจ นั่นเป็นที่มาว่าทำไมพวกเขาถึงไม่สามารถเข้าถึงการยกระดับทางสังคมและเศรษฐกิจได้เลย

• 

ตั้งแต่รถมอเตอร์ไซค์ ตุ๊กตุ๊ก แท็กซี่ ไปจนถึงรถหรูแบรนด์ยุโรป ต่างก็มาจอดรอเพื่อเลือกใช้บริการของหญิงสาวเหล่านี้

“เที่ยวไหมจ๊ะตัวเอง ถูก ๆ นะไม่แพง ไปด้วยกันไหม?” สิ้นเสียงของสาวขายบริการในตรอกมะขาม ทั้งชายหนุ่มหรือชายแก่ ก็เข้าโรงแรมเพื่อแลกความรักหลักร้อยกลับมา

เหยื่อของความรุนแรง ฉกฉวยและขูดรีด

“มึงมันร่านไง ถ้ามึงไม่ทำตัวแรด เขาก็ไม่ทำอะไรมึงหรอก” แม่กล่าวกับเนยในวัย 9 ขวบ ที่เข้าไปขอความช่วยเหลือหลังจากถูกข่มขืนโดยพ่อเลี้ยงหลายต่อหลายครั้ง

จากข้อมูลสถิติปัจจัยที่ทำให้เด็กหลุดจากระบบการศึกษาของมูลนิธิสายเด็ก ปัญหาที่ทำให้เด็กหลุดฯ มีต้นเหตุมาจากปัญหาความรุนแรงในครอบครัวมาเป็นอันดับหนึ่ง หลายคนต้องพบเจอกับการล่วงละเมิดทางเพศจากกลุ่มคนที่พวกเขาถูกบังคับให้เรียกว่า “พ่อ”

ระหว่างที่ไปแยกหมอมี สถานที่ทำงานของเนย แม้จะเป็นถนนที่หลายคนขับรถผ่าน แต่หากลงมาข้างทางจะพบว่ามีคนไร้บ้านและหญิงสาวที่เจอเหตุการณ์คล้ายกับเนยมาขายบริการเกือบเต็มช่วงถนน เธอกล่าวหลายรอบว่า “ที่หนูมาทำก็เพราะหนูใจแตกแต่เด็ก”

เนยเป็นคนนนทบุรีโดยกำเนิด เธอเกิดและเติบโตในบ้านหลังเล็ก ๆ ในชุมชนแออัดแห่งหนึ่ง ทางบ้านไม่ได้ฐานะดีนักและไม่รู้ว่าพ่อจริง ๆ เป็นใคร เพราะตั้งแต่เกิดมาก็ไม่เคยเห็นหน้าพ่อเลยสักครั้ง

แม่ของเนยประกอบอาชีพขายยาเสพติด เธอกล่าวว่าแม่คบกับผู้ชายหลายคนตั้งแต่เธอยังเด็ก และก่อนที่เนยจะออกจากบ้านหลังนั้น แม่ได้ไปคบกับผู้ชายคนหนึ่งซึ่งเธอเรียกเขาว่าลุง ผู้ชายคนนี้คือเอเยนต์ที่ส่งยาให้กับแม่ของเธอนำไปขาย และแม่ชอบผู้ชายคนนี้เข้าอย่างจัง

“หนูไม่เคยเรียกเขาว่าพ่อเลยนะ คือเราแค่รู้สึกว่าไม่อยากเรียก ก็จะเรียกแต่ลุง ใจหนึ่งคือเราคิดว่าจะมีพ่อหรือไม่มีพ่อก็ค่าเท่ากัน ชีวิตก็ไม่มีทางดีขึ้นกว่านี้ กับอีกอย่างหนึ่งตอนเด็ก ๆ เราก็พอเข้าใจว่าผู้ชายคนนี้คือคนที่ทำให้แม่เรามาขายยา หนูก็ไม่ชอบเขาเพราะบ้านเราต้องตกต่ำเพราะเขา”

• 

หลังจากแม่คบกับผู้ชายคนนี้ได้ไม่นาน ลุงก็เริ่มย้ายเข้ามาอยู่ที่บ้านเดียวกับเนย แต่มาในลักษณะของมา ๆ ไป ๆ และเนยเริ่มรู้สึกแปลกใจเมื่อช่วงหลังเขามักจะมาในช่วงที่แม่ไม่อยู่

“ถ้าเขามาก็น่าจะมาหาแม่สิ ไม่ใช่มาหาเรา คือเราไม่รับรู้ถึงความรักที่เขามีให้เราเลยนะ จนกระทั่งวันหนึ่งเขาก็ล่วงละเมิดทางเพศก่อน ให้จับนู่นจับนี่ จนกระทั่งเริ่มข่มขืนเรา จากครั้งแรกก็มีอีกหลายครั้งที่ตามมา”

“วันหนึ่งเรากล้าเดินไปบอกแม่ว่าลุงเขาข่มขืน แต่แม่ทุบตีเราแล้วด่าว่า ‘มึงไปอ่อยเขาหรอ?’ วินาทีนั้นเราใจสลาย ก็เลยตัดสินใจออกจากบ้านเพราะว่าอยู่ที่นั่นไม่ได้แล้ว” เนยกล่าวด้วยน้ำเสียงและสีหน้าที่ยังคงเคลือบแคลงใจ

• 

ชีวิตของเนยไม่ใช่เรื่องทั่วไป กลับกัน เรื่องราวของการล่วงละเมิดทางเพศ ไปจนถึงการใช้ความรุนแรงกับบุตรหลานในหลายครอบครัวยังคงมีให้พบเห็นในสังคม แต่ขณะเดียวกันความรุนแรงที่ว่าไม่จำกัดแค่ผลกระทบต่อร่างกาย การทอดทิ้ง ความเหงา ก็รุนแรงพอ ๆ กัน เช่นเดียวกับเรื่องของไอซ์ เด็กหนุ่มวัย 19 ปี สิ่งเดียวที่เขารู้คือพ่อทิ้งไว้ที่สถานรับเลี้ยงเด็กแห่งหนึ่งในจังหวัดปทุมธานี ตั้งแต่อายุ 3 ขวบ

“ผมจำความได้ก็อยู่ในสถานสงเคราะห์แล้ว จำหน้าพ่อหน้าแม่ไม่ได้ จริง ๆ ผมเป็นคนไทยนะ แต่พ่อกับแม่ก็ไม่เคยไปแจ้งเกิดผม เวลาจะทำอะไรมันก็ยากไปหมด เปิดบัญชีก็ไม่ได้ หางานก็ยาก เหมือนกับเราไม่รู้อะไรเลยเกี่ยวกับตัวเราเอง”

ช่วงชีวิตวัยเด็กของไอซ์ ถึงแม้จะได้รับการช่วยเหลือจากภาครัฐในการพาเข้าสู่สถานสงเคราะห์ แต่นั่นกลับกลายเป็นฝันร้ายยิ่งกว่า ชีวิตวัยเด็กของไอซ์ในสถานสงเคราะห์เต็มไปด้วยความรุนแรง ระบบที่ใช้ดูแลในนั้น ไอซ์เล่าว่าเป็นระบบพี่ปกครองน้อง คือให้รุ่นพี่ควบคุมรุ่นน้องอีกที ในขณะที่ไอซ์เป็นคนที่ไม่มีปากเสียงข้างในนั้น การโดนกลั่นแกล้ง ทำร้ายร่างกาย คือสิ่งที่เขาต้องเจอเป็นประจำทุกวัน

“มีอยู่ครั้งหนึ่งผมทนไม่ไหว ก็เลยลุกขึ้นไปปะทะกับรุ่นพี่ สุดท้ายคนดูแลมาห้าม กลายเป็นว่าเราเป็นคนผิด ทั้ง ๆ ที่เราทนมานาน ที่เจ็บใจกว่าคือหลังจากที่คนดูแลทำโทษ(ตี) เราแล้ว เขายังให้รุ่นพี่คนนั้นมาทำโทษเราต่อ” หลังจากเหตุการณ์นั้นไม่นาน ไอซ์ก็ตัดสินใจหนีออกจากสถานสงเคราะห์และไปหาน้าที่รู้จัก เพื่อขอเป็นแหล่งพักพิง

• 

ไม่ว่าจะเรื่องของเนยหรือไอซ์ เด็กจำนวนมากในประเทศนี้ ทุกคนต่างพยายาม “หนี” บางสิ่งบางอย่างที่เรียกว่าผู้ใหญ่ พวกเขาคิดว่าจะได้ความรักกลับมา แต่สิ่งที่ได้กลับมีแต่การฉกฉวยประโยชน์ การเมินเฉย และความรุนแรง

วงจรของเด็กหลุดจากระบบการศึกษา เริ่มต้นที่หนีจากความรุนแรงทางบ้าน ระหกระเหินในการหาเงินด้วยการขายตัว และเงินเล็กน้อยที่พวกเขาไม่พอเหลือเก็บต้องมาพึ่งพายาเสพติด

ดูเหมือนพวกเขาจะไม่ได้อาศัยอยู่ในวงเวียน 22 เพียงอย่างเดียว แต่พวกเขายังคงติดอยู่ในวงจรนรก จนถึงวันนี้ก็ยังมีเด็กหลุดเข้าไปแล้วหาทางออกไม่เจอ

มีสี มีอิทธิพล มีเงิน มีผลงาน

บางครั้งคนในเครื่องแบบก็ไม่ได้มาจับหรือตรวจตรา หลายครั้งที่พวกเขามาในฐานะลูกค้า และหลายพื้นที่พวกเขากลายเป็นผู้มีอิทธิพล ได้ทั้งกำไรและผลงานไปจำนวนไม่น้อย

หลังจากที่เนยหนีออกจากบ้านและเริ่มเข้าสู่วงการขายบริการ ลูกค้าที่พบเจอมีมากหน้าหลายตา แต่ที่เนยกล่าวว่าเป็นลูกค้าส่วนใหญ่จะเป็นพนักงานราชการ รัฐวิสาหกิจที่ทำงานในบริเวณนี้ และหนึ่งในนั้นมีตำรวจด้วยเช่นกัน

• 

“ตอนที่ยังรับงานแถวราชดำเนิน บางวันตำรวจก็มาหา เราก็ทำเป็นว่าเรามายืนเฉย ๆ ไม่ได้ขาย แต่เขาก็บอกว่าไม่ได้มาจับ แต่มาซื้อ จริง ๆ หนูก็เคยเป็นสายให้กับตำรวจหลายคนเหมือนกัน เขาก็ให้มาดูว่าตรงไหนจับได้บ้าง แต่หนูไม่ค่อยได้บอกเขาหรอก เราก็สงสารคนที่ทำมาหากินเหมือนกัน”

วันหนึ่ง เนยนัดกับเพื่อน ๆ ไปเที่ยวและมีการเล่นยาเสพติด แต่แล้ววันนั้นก็โดนบุกจับโดยตำรวจชุดหนึ่ง จริง ๆ ก่อนหน้านี้เนยก็เคยโดนจับกับเพื่อน ๆ แต่บางวันก็โชคดีที่ไม่ได้เล่น บางวันก็ต้องเสียเงินหลักพันเพื่อไม่ให้ตัวเองต้องเข้าคุก แต่ในวันนั้นเนยไม่ได้โชคดี เนยเล่นยาและโดนพาไปที่ สน.

หลังจากการพูดคุยเสร็จ เนยไม่ได้มียาเสพติดไว้ที่ตัว แต่สารเสพติดที่ยังค้างในร่างกายและอาการท่าทางยังคงอยู่

“ตำรวจเขาก็มาคุย สุดท้ายคุยไปคุยมาเขาก็ถามว่าอยากโดนอาญาหรือแพ่ง หนูก็ไม่รู้ว่ามันคืออะไรเพราะตอนนั้นแค่ 15 เอง ก็เลยตอบไปว่าอาญา ทีนี้ก็เอาเลย โดนจับข้อหามียาเสพติดไว้ครอบครอง 1 เม็ด คือเขาเขียนสำนวนไปแบบนั้น ต้องเข้าคุกไป 8 ปี” ปัจจุบันเนยพึ่งออกจากคุกได้เพียง 2 ปีกว่า

• 

เนยยังเล่าเสริมว่า ในการจับกุมลักษณะนี้ ซึ่งกลุ่มคนอาจจะใช้สารเสพติดจริงหรือไม่จริงก็แล้วแต่ มักจะถูกข่มขู่และจำต้องยอมเป็นไปตามคำสั่งของตำรวจเหล่านี้ หากจ่ายเป็นเงินจะตกอยู่ที่หัวละ 1,000 บาท ดูอาจเป็นเงินจำนวนไม่มาก แต่นั่นอาจเป็นเงินที่ได้มาจากการทำงานทั้งวัน และหากใครไม่มีเงินจ่าย ก็ต้องยอมจ่ายด้วยร่างกายให้ตำรวจแบบไม่เสียสักแดงเดียว

ทุกวันนี้ที่เนยทำงาน บางครั้งระหว่างยืนรอลูกค้า เจ้าหน้าที่ตำรวจก็มาหาและให้ไปถ่ายรูปเพื่อบันทึกหลักฐานคล้ายกับการแสร้งว่าจับผู้ใช้ยาเสพติด หลังจากนั้นก็มอบเงินเป็นค่าเสียเวลา 200 บาทให้กับนักแสดงทุกท่าน

• 

ในขณะที่วงเวียน 22 อยู่ในเขตพื้นที่ดูแลของสน.พลับพลาไชย 2 ทว่า โรงแรมส่วนมากและการค้าบริการหลายจุด รวมถึงโรงแรมขึ้นชื่อและเกรดดีที่สุดในย่านนั้นกลับเป็นของ ตำรวจ 

“แถวนี้เขารู้กันหมดแหละ หลายโรงแรมก็ของตำรวจเอง เกือบทุกที่ก็ต้องจ่ายส่วย อย่างโดนล่อซื้อจับยาเสพติดก็มี บางครั้งไม่ได้เล่นแต่ก็มาจับเอาดื้อ ๆ เอาไปถ่ายรูป อยู่ในห้องขังสัก 2 วันก็ออกมา
เป็นมาตั้งนานแล้วและไม่เห็นมีใครทำอะไรเลย”

จากคำบอกเล่าของเนยและเพื่อน ๆ ต่างกล่าวเป็นเสียงเดียวกันว่า เกิดเหตุในลักษณะดังกล่าวค่อนข้างบ่อย และนายตำรวจที่เป็นผู้มีอิทธิพลและเป็นเจ้าของโรงแรมดังในย่าน ก็ยังคงมีผลงานอยู่เรื่อย ๆ และยังไม่มีการลงมาตรวจสอบใด ๆ เกี่ยวกับเหตุการณ์ทั้งหมดที่เกิดขึ้น

อีกทั้งในย่านวงเวียน 22 ไม่เคยมีการตรวจจับการค้าบริการเลย ส่วนมากจะมีแต่การล่อซื้อจับยาเสพติด แต่การขายบริการจะมาในรูปแบบของส่วยเสียมากกว่า

• 

ในขณะที่แนวคิดของการนำ Sex workers  ขึ้นมาสู่บนดิน กำลังถูกผลักโดยกลุ่มภาคประชาสังคม อย่าง กลุ่ม Swing การจัดเก็บภาษี การนำเข้าสู่ระบบให้เป็นเรื่องเป็นราว น่าจะสร้างผลประโยชน์ในรูปแบบของภาษีเข้าสู่ประเทศได้มากกว่า

ตัวอย่างจากการเก็บภาษีงานขายบริการอย่าง Tax Domme ซึ่งเกิดขึ้นในเมืองซีแอทเทิล ประเทศสหรัฐอเมริกา โดย Lori St. Kitts เธอได้ช่วยเหลือการจ่ายภาษีของ Sex workers หลายรูปแบบ ซึ่งมีที่มาจากการที่เหล่าผู้ขายบริการพบกับปัญหาการถูกขูดรีดโดยนายหน้า ในขณะที่แต่ละเดือนพวกเขาสามารถทำเงินไปได้กว่า 10,000 ดอลลาร์สหรัฐ 

St. Kitts เองก็เป็น Sex workers แต่เธอโตขึ้นในที่ทำงานของแม่ซึ่งเป็นสำนักงานภาษี ทำให้เธอเกิดไอเดียที่จะผลักดันให้แรงงานทางเพศเข้าสู่ระบบแรงงาน โดยมีการจ่ายภาษีให้รัฐ และผลที่ได้ คือมีเงินหมุนเวียนจากภาษีของ Sex workers ในอเมริกาถึง 14,600 ล้านดอลลาร์สหรัฐ และผู้ค้าบริการทางเพศเหล่านี้ก็สามารถไปถึงการมีชีวิตที่มั่นคง จากการเป็นคนในระบบและเข้าถึงสวัสดิการของรัฐจากการจ่ายภาษีได้

กลับกัน หากมีการผลักดันให้งานขายบริการทั้งหมดในประเทศ ไม่อยู่ภายใต้อิทธิพลหรือกลุ่มทุนสีเทาอีกต่อไป การนำเข้าสู่ระบบอาจทำให้ตัวเลขที่ได้ออกมาจากการเก็บภาษีอย่างครบถ้วน ไม่น้อยกว่าภาษีที่จัดเก็บได้ในสหรัฐอเมริกาด้วยซ้ำ

แม้การผลักดันให้เม็ดเงินที่หมุนเวียนอยู่นอกระบบเหล่านี้เข้าสู่ระบบ จะถูกขัดขวางด้วยศีลธรรมตามขนบของประเทศไทย โดยมุ่งเน้นไปที่ พ.ร.บ.ป้องกันและปราบปรามการค้าประเวณี พ.ศ. 2539 การมีกฎหมายนี้ซึ่งเป็นกฎหมายอาญาด้วยการเอาผิดทั้งจำคุกทั้งปรับกับพฤติกรรมที่จะนำไปสู่การค้าประเวณี สิ่งนี้คือช่องทางที่ทำให้ผู้รักษากฎหมายใช้อำนาจโดยไม่ชอบธรรมมากดทับ เอาเปรียบ และทำร้ายพวกเขา

รวมถึงหลักฐานที่เนย และสาวขายบริการคนอื่น ๆ ต้องโดนรีดไถอย่างหมดเนื้อหมดตัวในแต่ละวัน
หรือการมีอยู่ของงานขายบริการมีนัยยะสำคัญต่อแหล่งรายได้ของคนมีสี?

เพราะในความเป็นจริง คนชายขอบเหล่านี้เป็นแหล่งทำเงินชั้นดีสำหรับคนมีสี สำหรับการขูดรีดเอาผลประโยชน์ ทั้งทางตรงและทางอ้อม การมีอยู่ของพวกเขากลายเป็นการสร้างกำไรและผลงานในหน้าที่สำหรับตำรวจ ซึ่งลามไปถึงปัญหายาเสพติดดังในเรื่องราวของเนย ที่การเข้าคุกไป 8 ปีอาจกลายเป็นผลงานชิ้นโบว์แดงของตำรวจนายนั้นก็เป็นได้

นั่นส่งผลให้อาชีพขายบริการไม่สามารถเป็นอาชีพที่ลืมตาอ้าปากได้เลย เพราะนอกจากจะต้องถูกขูดรีดโดยตำรวจ พวกเขายังต้องเดินบนเส้นทางนอกระบบที่ไม่สามารถเข้าถึงแหล่งเงิน สิทธิ สวัสดิการจากรัฐในฐานะประชาชนได้เลย

• 

นอกเหนือจากการปฏิรูปกระบวนการยุติธรรม ซึ่งยังเต็มไปด้วยข้อสงสัยเคลือบแคลงใจของประชาชน องค์กรตำรวจเองในฐานะที่มีผลงานฉาวเป็นอันดับหนึ่งตั้งแต่เดือนแรกของปี 2566 ยิ่งควรถูกตรวจสอบ กระบวนการสีเทาเหล่านี้คืออีกปัจจัยสำคัญที่ทำให้เด็กหลุดจากระบบการศึกษาซึ่งมาเป็นสาวขายบริการ ไม่สามารถเขยิบสถานะทางเศรษฐกิจและสถานะทางสังคมได้

หากวันนี้ Sex workers เป็นอาชีพที่อยู่ในระบบ หลายคนอาจไม่ต้องกลับมาประกอบอาชีพนี้อีกซ้ำแล้วซ้ำเล่าด้วยความจำเป็นทางการเงิน พวกเขาอาจมีทางเลือกในอาชีพมากขึ้น และประเทศสามารถสร้างรายได้มหาศาลจากภาษีบาปนี้

แต่ความจริง เม็ดเงินมหาศาลกลับเข้ากระเป๋าของคนเพียงหยิบมือ 

ปลาใหญ่กินปลาเล็ก แต่เด็กหลุดเล่นทั้งตัวเล็กและตัวใหญ่

“แซ็ก แซ็ก” 

“มึงจุดดี ๆ ดิ เดี๋ยวก็เสียของหมด” เสียงจุดไฟแช็กทำให้เหลือบตาไปเห็นวัยรุ่นกลุ่มหนึ่งในซอกหลืบระหว่างตึกกำลังจุดบุหรี่ และในมือมีผงขาวพร้อมเข็มฉีดยา

• 

ในอดีต ไอซ์เองหลังจากย้ายมาอยู่บ้านน้า ก็ได้มีปากเสียงและหนีออกจากบ้านอีกครั้ง แต่ครั้งนี้ไอซ์มาปักหลักอยู่ที่หัวลำโพง ไอซ์ในช่วงอายุ 13 ปี ได้เริ่มต้นทำอาชีพขายบริการและเริ่มใช้ยาเสพติด

“เงินค่าตัวของแถบนี้ก็จะเท่า ๆ กัน คือรอบหนึ่งประมาณ 500-600 บาท ไม่รวมทิป แต่ของหัวลำโพงส่วนมากจะเป็นแบบเข้าพุ่ม คือตรงไหนมืด ๆ หน่อยก็ตรงนั้นเลย แต่ผมไปเริ่มเล่นยาเสพติดตอนมีลูกค้าเข้ามาใช้บริการแบบให้ไปดื่มด้วย เขาก็ให้ลองเล่นยา พอเราเริ่มลองก็ไปหามาเสพเอง เอาเข้าจริง ๆ ก็ไม่ถึงกับหาหรอก เพราะแถวนั้นก็ได้มาไม่ยากอยู่แล้ว”

หลังจากมาปักหลักที่หัวลำโพงได้สักระยะ ไอซ์เริ่มรวมกลุ่มกับเพื่อนแถวนั้น ทั้งในแง่ของการขายบริการไปจนถึงการเล่นยาเสพติด ทุก ๆ วันไอซ์จะไปทำงานวันละ 2 รอบ ได้เงินมาประมาณ 1,000 บาท เพื่อนำมาซื้อยาเสพติด

ไอซ์เล่าว่าในกลุ่มคนที่มีเงินน้อย ยาเสพติดที่เล่นจะมีอยู่ 2 ตัว คือตัวเล็กและตัวใหญ่ แปลในชื่อที่คุ้นหูกันอีกนิด คือยาบ้าและยาไอซ์

ยาไอซ์และยาบ้าเป็นยาประเภทเดียวกัน ในขณะที่ยาบ้ามักจะมาในรูปแบบเม็ดสีส้ม แต่ยาไอซ์จะมีในรูปแบบของผงสีขาว ยาไอซ์จะมีความบริสุทธิ์สูงกว่ายาบ้าถึง 4-5 เท่า และทำให้เกิดอาการติดได้มากกว่า ไวกว่าและส่งผลรุนแรงมากกว่า

ไม่แน่ชัดว่ายาที่ขายในบริเวณนั้นจะมีความบริสุทธิ์มากน้อยจริงเท่าไหร่ แต่ราคาที่ขายกัน ยาบ้าจะอยู่ที่เม็ดละ 25 บาท และยาไอซ์จะขายอยู่ที่ 500 บาท/100 กรัม

“ช่วงนั้นบางวันถ้าอยากยามาก ๆ ผมก็รับงานเยอะนะ ช่วงที่ติดมาก ๆ ก็ตัวเล็กวันละ 10 ส่วนตัวใหญ่จะประมาณ 100 g ก็เล่นมันทั้งวัน พอหมดก็ซื้อเพิ่ม”

• 

“ถามว่าตอนนั้นทำไมเล่น มันฟินอะพี่ ชีวิตเราห่วย ๆ แต่พอมียามันทำให้รู้สึกดีขึ้น ถึงผอม ถึงดูไม่ได้แต่ตอนนั้นมันมีแค่นั้นไง แต่ถ้าถามตอนนี้นึกย้อนไปก็ไม่เอาอีกแล้วนะสภาพตัวเองแบบนั้น” ไอซ์พูดไปส่ายหัวไป เมื่อนึกย้อนถึงชีวิตในอดีต

เนยก็เช่นกัน ถึงแม้เนยจะไม่ได้เสพในปริมาณที่มากเท่ากับไอซ์ ทว่า เนยเองก็เริ่มต้นจากการไปขึ้นงานแล้วลูกค้าชวน หลังจากนั้นทั้งคู่ก็เข้าสู่วังวนของยาเสพติดและยากกว่าจะออกตรงนั้นมาได้

เนยได้เล่าต่อว่า ถึงแม้วันนี้ตัวเองจะไม่ได้เล่นยาเสพติดแล้ว แต่ข่าวคราวของยาเสพติดก็ยังไม่หายไปไหน คนรู้จักหรือเพื่อนฝูงก็ยังมีคนเสพจำนวนไม่น้อย อีกทั้งยังปรากฎยาตัวใหม่ขึ้นมาเสมอ และที่เป็นที่นิยมขณะนี้คือยาที่ชื่อว่า B5

บีไฟว์ เป็นยาเม็ดขาวมีปั๊มตรงกลางเม็ดว่า B5 ใช้ในการเสพโดยการบดให้เป็นผงขาวแล้วเผาเพื่อฉีดเข้าสู่ร่างกายหรือผสมน้ำกิน สนนราคาอยู่ที่เม็ดละ 20 บาท แต่เดิมเป็นยาสำหรับการรักษาพาร์กินสันและจิตเวช ออกฤทธิ์กล่อมประสาท ถึงจะบรรจุเป็นยาอันตราย แต่ก็สามารถหาได้ตามร้านขายยาทั่วไปภายใต้การจ่ายยาของเภสัชกร

ถึงแม้ยาชนิดนี้จะเป็นที่นิยมในปัจจุบันสำหรับผู้ขายบริการในวงเวียน 22 ทว่ายาชนิดนี้ถูกนำมาใช้ตั้งแต่ปี 2554 โดยเด็กนักศึกษาแพทย์นำมาใช้เป็นยาผ่อนคลายสำหรับการเรียนที่หนัก ในปีนั้นสำนักงานป้องกันและปราบปรามยาเสพได้ร่อนหนังสือถึงมหาวิทยาลัยทั่วประเทศ เพื่อตรวจตรานักศึกษาในการใช้ยาประเภทนี้

• 

แม้ยาเสพติดสำหรับไอซ์จะเป็นทางออกเชิงปัจเจก แต่ในความเป็นจริงการปล่อยให้เล็ดลอดสายตาของตำรวจไปได้ ทั้ง ๆ ที่ในบริเวณนั้นมียาเสพติดระบาดอย่างที่ไอซ์กล่าว รวมถึงการยัดยาให้กับเนย ซึ่งเป็นผลให้เธอต้องเข้าคุกไปถึง 8 ปี คนชายชอบ+เล่นยา อาจเป็นสมการที่ตำรวจคิดคำนวนเป็นรายได้ประจำที่เสริมจากภาษีประชาชนอยู่แล้วก็เป็นได้

ยิ่งต้องทบทวนถึงนัยยะสำคัญของการมีอยู่ของยาเสพติด ว่าท้ายที่สุด เหล่าคนมีสีมีส่วนได้ส่วนเสียอย่างไรกับการปล่อยให้ยาเสพติดระบาด ทั้ง ๆ ที่การปราบปรามคือหน้าที่หลักของตน

สวัสดิการเกินเอื้อมของคนชายขอบ

“ไอซ์เลย ไอซ์เฉย ๆ” ไอซ์มีสีหน้าเรียบเฉยขณะที่กำลังถามถึงชื่อ-สกุล

บัตรประชาชนของไอซ์นอกจากเป็นบัตรสีขาวที่ไม่คุ้นตา และมีรหัสตัวแรกเป็นเลข 0
ชื่อบนบัตรมีเพียง นาย ไอซ์ ไม่มากหรือน้อยไปกว่านั้น

ไอซ์ไม่ได้ถูกแจ้งเกิดโดยพ่อและแม่ จนถึงวันนี้ก็ยังไม่ทราบสาเหตุในการไม่ไปแจ้งเกิดและทิ้งเขาไว้ที่สถานรับเลี้ยงเด็กตั้งแต่วัยแบเบาะ ทำให้ไอซ์กลายเป็นบุคคลที่ไม่สามารถระบุตัวตนได้และเป็นที่มาของบัตรขาวของเขา

บัตรขาว คือบัตรประจำตัวบุคคลที่ไม่มีสถานะทางทะเบียน มีลักษณะใกล้เคียงกับบัตรประจำตัวต่างด้าว ทว่า เพราะไอซ์เป็นคนไทยและเกิดที่ประเทศไทย แต่กลับไม่มีข้อมูลและตัวตนของเขาอยู่ในระบบเลย ถ้าหากวันนี้ไอซ์จากไป เขาก็ยังเป็นคนที่ไม่พบประวัติหรือทิ้งร่องรอยใด ๆ ไว้

• 

ที่ผ่านมา ไอซ์แทบไม่สามารถเข้าถึงสวัสดิการใด ๆ ของรัฐได้ ยังดีที่ไอซ์ยังอยู่ในวัยที่หนุ่มแน่นทำให้เขาพอจะประคับประคองสังขารตัวเองได้อยู่ แต่สิ่งที่ไอซ์ต้องการมากกว่าสวัสดิการในการรักษาพยาบาล คือเรื่องของการเข้าถึงการงานที่มั่นคง และแหล่งเงินในการซื้อสิ่งของต่าง ๆ ในชีวิต

ไอซ์เป็นเด็กผู้ชายทั่วไป มีความฝันที่อยากจะมีบ้าน มีรถ แต่ความฝันก็ถูกหยุดตั้งแต่ที่เขาไม่สามารถทำบัตร ATM หรือบัญชีใด ๆ ได้ เพราะบัตรขาวที่เขามีไม่น่าเชื่อถือพอสำหรับธนาคาร

“ทุกวันนี้คือผมเช่าห้องอยู่กับแฟน แต่ก่อนคือเราก็ทำงานได้เงินมา ก็ฝากไว้กับผู้ใหญ่ที่สนิท อยากใช้ก็โทรไปบอกเขาก็เอามาให้ แต่มีครั้งหนึ่งโดนโกง ก็เริ่มมาเก็บไว้กับตัว แต่ก่อนมันยากที่ว่าเราย้ายที่อยู่บ่อย พกเงินเป็นกระปุกจะเอาไปไหนมาไหนก็ลำบาก ความฝันหนึ่งที่มีคืออยากมีบัญชีเป็นของตัวเอง”

นอกจากนี้ไอซ์เองก็เคยประกอบอาชีพก่อสร้าง ไอซ์เคยไปสร้างสนามกอล์ฟแถวบางปะกง เหมารถกันไปทำงานอยู่หลายเดือน จากค่าจ้างที่ได้ตกลงไว้หัวละ 20,000 บาท สุดท้ายได้เพียง 2,000 บาท ไอซ์เล่าว่านายจ้างของเขาเป็นชาวดูไบ หลังจากที่เจรจาเพื่อขอเงินเพิ่ม ท้ายที่สุดไอซ์และพวกยอมแพ้และรับเงินเพียง 2,000 บาทกลับบ้าน เป็นเพราะว่าหลายคนก็เป็นแรงงานข้ามชาติ และถูกข่มขู่ว่าหากไปแจ้งความจะตามไปเก็บเรียงตัว

การมีอยู่ของบัตรประชาชนหรือบัตรขาว แม้ตามระเบียบจะเขียนไว้ว่าสามารถเข้าถึงสวัสดิการต่าง ๆ แต่บางครั้งความเป็นคนชายขอบ ทำให้พวกมักถูกละเลย หลายสิ่งที่ดูเป็นเรื่องง่าย ๆ กลับเป็นเรื่องยากสำหรับพวกเขา

• 

ปัจจุบันเนยมีลูก 3 คน คนแรกจากแฟนเก่า และอีก 2 คนกับแฟนใหม่ ถึงแม้ 2 คนหลังจะเกิดมาครบสมบูรณ์ แต่กับคนแรกเรียกได้ว่ายากตั้งแต่น้องอยู่ในท้อง

เนยรู้ตัวว่าท้องได้ 3 เดือนตอนเข้าไปอยู่ในคุก หลังจากตรวจร่างกายโดยเจ้าพนักงานทัณฑสถาน ทำให้เนยต้องตั้งครรภ์และเลี้ยงลูกคนแรกอยู่ 1 ปีครึ่งในคุก ก่อนที่เด็กจะถูกส่งออกมาเพื่อเลี้ยงที่สถานรับเลี้ยงเด็ก

ลูกคนแรกของเนยมีสภาพร่างกายที่ไม่สมบูรณ์ด้วยเหตุผลหลายประการ ตั้งแต่ที่เนยใช้ชีวิตแบบสุดขีดในขณะที่ตั้งท้อง ทั้งยาเสพติด การทำงาน ส่งผลให้คลอดก่อนกำหนด 2 เดือน และแฟนเก่าของเนยได้ถ่ายทอดเชื้อซิฟิลิสผ่านทางเลือด ทำให้ลูกคนแรกเป็นโรคค่อนข้างเยอะ ในช่วง 1-2 ปีแรก เนยเล่าว่าน้องเป็นเหมือนแผลไหม้ทั้งตัว และเมื่อโตขึ้นก็แพ้นมวัวและอาหารอีกหลายชนิด ซึ่งส่งผลต่อการเจริญเติบโต

ในขณะที่รัฐสนับสนุนให้เงินอุดหนุนเด็กแรกเกิดจนถึงอายุ 6 ปี เป็นจำนวนเดือนละ 600 บาท แต่ว่าเนยจะได้รับเงินอุดหนุนนี้สำหรับลูกคนแรก ก็ล่วงเวลาไปเกือบ 2 ปี

“หนูไปยื่นเอกสารขอเงินอุดหนุน ก็ทำอะไรเสร็จจนผ่านเดือนก็แล้วสองเดือนก็แล้ว ก็ยังไม่ได้เงินสักที เขาก็บอกว่าเอกสารมันขาด เราถามว่าขาดอะไรเขาก็ตอบไม่ได้ ถามว่าช่วงนั้นลำบากมั้ย ตอบเลยว่ามาก มันเงินไม่เยอะหรอก ถามว่า 600 บาทเลี้ยงเด็ก 1 คนพอจริง ๆ หรือ แต่อย่างน้อยถ้าได้มาก็พอจุนเจือได้บ้าง ยังดีที่เขามีโอนย้อนหลังให้ ก็พึ่งได้มาเป็นเงินก้อนใหญ่”

• 

เมื่อได้คุยกับไอซ์และเนย พวกเขาไม่ได้เห็นความสำคัญถึงสิทธิและสวัสดิการตามกฎหมายในส่วนต่าง ๆ ทั้งที่มีและกำลังจะเกิดขึ้น อย่าง พ.ร.บ. Sex workers, สิทธิแรงงาน หรือ ระเบียบการขอมีบัตรประชาชน 

ไม่ใช่ว่าพวกเขาเหล่านี้ไม่มีความรู้หรือมองว่าเรื่องเหล่านี้เป็นเรื่องยุ่งยากในระบบราชการไทย แต่สิ่งที่พวกเขาได้รับกลับมาแต่ละครั้งจากภาครัฐ ทำให้พวกเขามองว่าการพึ่งพาตัวเองให้ได้จะเป็นการดีที่สุด

รวมถึงปัจจุบัน ยังไม่มีข้อมูลสถิติจากหน่วยงานรัฐไหนที่สามารถบันทึกถึงตัวเลขด้วยมาตรการเชิงรุกของเด็กหลุดจากระบบการศึกษา การขายบริการ และปัญหายาเสพติดได้อย่างครอบคลุม ด้วยเหตุนี้เองอาจเป็นเหตุผลว่าทำไมเราถึงไม่สามารถจัดการเรื่องนี้ได้อย่างเด็ดขาดเสียที

• 

• 

เรื่องธรรมดาอย่างการได้มีหลักฐานทางการเงินเป็นของตัวเอง เงินอุดหนุนเด็กเล็ก กลับกลายเป็นเรื่องใหญ่ที่ชี้ให้เห็นได้ชัดว่าราชการไทยยังคงมองพวกเขาเหล่านี้เป็นคนชายขอบอย่างแท้จริง ตกหล่น เมินเฉย และไร้ซึ่งมาตรการรองรับ เพราะตั้งแต่พวกเขายังมีลมหายใจ จนถึงวันที่หายไป ก็ยังไม่มีเสียงตอบรับจากหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง

หากความตายของคนรวย สามารถจัดมหรสพใหญ่โตเพื่อประจักษ์ถึงชีวิตที่ล่วงลับ

น่าเศร้าที่ใจกลางเมืองหลวงริมน้ำเจ้าพระยา กลับมีอีกหลายชีวิต ที่ความตายเงียบงันและจางหายก่อนกลิ่นธูปจะจางลงเสียอีก

ความหวังสีจางบนสุสานเด็กหลุด

“วี วอ วีวี วอ” ลูกคนแรกของเนยที่ยังพูดไม่เป็นภาษา แต่กลับเลียนเสียงที่ได้ยินเป็นประจำอย่างเสียงไซเรนได้ชัดเจน

“ถ้าถามว่าวันนี้อยากทำอะไรมากที่สุด ก็คืออยากกลับไปเรียน” เนยบอกด้วยน้ำเสียงจริงใจและเชื่อว่าการศึกษาจะพาเธอไปสู่ชีวิตที่ดีขึ้น

เนยยังคงพยายามที่จะกลับเข้ามาเรียนที่ศูนย์ กศน. ของมูลนิธิสายเด็ก แต่ด้วยภารกิจที่รัดตัวในแต่ละวัน ไม่ใช่เรื่องง่ายที่การต้องมาเรียน การอ่านหนังสือ การสอบ จะผ่านไปได้ด้วยดี เธอหวังว่าสักวันจะมีจังหวะชีวิตที่พาให้เธอได้วุฒิพอจะไปสมัครงานรับจ้างทั่วไป ซึ่งเป็นงานที่เธอต้องการ

• 

• 

ในชั่วขณะที่เล่าเรื่องชีวิต จู่ ๆ เนยก็เผยความรู้สึกผิดในใจ แม้ว่าเธอไม่อยากให้ลูกต้องพบเจอกับอะไรที่เธอเคยผ่านมา แต่ความเครียด ความกดดัน ก็ส่งผลให้เธอใช้ความรุนแรงกับลูกเป็นบางครั้ง

“บางวันหนูเครียดมาก เจอนู่นเจอนี่มา แล้วเจอลูกงอแง เราก็ทนไม่ไหว ก็เคยจับขังไว้ในตู้เสื้อผ้า ก็ขังไว้อยู่อย่างนั้น จนหยุดร้องก็ค่อยเอาออก คือเราโตมาแบบนี้ บางครั้งเราชินกับการแก้ปัญหาแบบนี้” 

น้ำตาเนยคลอ เสียงของเธอเริ่มเปลี่ยน “จนครั้งหนึ่งเราเคยคิดเลยนะ ว่าอยากเอาน้องกดน้ำ เราเหนื่อยแล้ว เราไม่อยากมีภาระอีกแล้ว แต่ยังดีที่ไม่ได้ทำ เพราะถ้าทำก็คงรู้สึกผิดกว่าทุกเรื่องในชีวิต และเราคงให้อภัยตัวเองไม่ได้อีกเลย”

ชีวิตที่ถูกเหวี่ยงออกมาแสนไกล หลายครั้งที่แผลในอดีตส่งผลให้เธอยังเดินผิดพลาดในทุกวันนี้ เป็นวงจรที่ได้ฝังลึกในแง่ของความรู้สึกและการตัดสินใจเมื่อขาดสติ

ถึงแม้เนยจะไม่ได้มีชีวิตที่ดี แต่เนยก็อยากให้ลูก ๆ ได้มีโอกาสที่ดีกว่าที่เธอเป็น อย่างเช่นการศึกษา ที่นอกจากการเข้าถึงโอกาสที่ดีกว่าในชีวิต เนยยังกล่าวอีกว่า การให้เด็ก ๆ ไปโรงเรียน อย่างน้อยคือเธอได้พักผ่อนและประหยัดค่าใช้จ่ายบางส่วนลงไปได้

“พอมาถึงวันนี้แค่อยากให้เขาไม่ลำบากอย่างที่เราเป็น เราอยากให้เขามีชีวิตที่ดีกว่านี้”

บางครั้งการตื่นขึ้นมาและยังหายใจ อาจหมายถึงเรากำลังมีชีวิตอยู่เพื่อใครสักคน

ไอซ์เล่าว่า ชีวิตของเขาเริ่มดีขึ้นเมื่อเจอแฟนคนนี้ พากันไปทำงาน พากันไปทางที่ดี หากเป็นเด็กเร่ร่อนได้แฟนแย่ก็พังไปตาม ๆ กัน ทุกวันนี้ไอซ์ได้เป็นพนักงานในโรงงานไข่ ถึงแม้จะไม่ใช่อาชีพในฝันแต่ก็เป็นงานประจำ ทำให้เขาได้ซื้อของที่อยากได้ ได้มีห้อง(เช่า)เป็นของตัวเองแถวประชาอุทิศ

“ความฝันเหรอ ก็อยากมีรถ มีบ้าน แล้วก็อยากมีสวนผลไม้เป็นของตัวเอง” ไอซ์เล่าด้วยน้ำเสียงภูมิใจ

“คือเหมือนมีสวนแล้วเรามีพื้นที่เป็นของตัวเอง มีสวนก็สร้างบ้านได้ มีสวนก็ต้องใช้รถไว้ขนผลไม้ไปขาย แต่อย่างแรกขอมีบัญชีธนาคารก่อน นั่นเป็นภาพในฝันของชีวิตที่อยากมี”

ไอซ์บอกต่อว่า ทุกวันนี้ขอแค่สามารถซื้อรถได้ก่อนก็พอ เพราะจะได้พาแฟนไปไหนมาไหนได้ และสถานที่แรกที่ไอซ์อยากไปก็คือทะเล หลังจากพูดคุยไอซ์ให้เหตุผลเพียงว่า ‘ทะเลมันอิสระจะตายไป อยากไปให้เห็นกับตา’

• 

ความฝันอาจเป็นสิ่งธรรมดาที่หลายคนมีติดตัว แต่เมื่อถามเนยและไอซ์ถึงความฝันในชีวิต ทั้งคู่กลับกระอึกกระอักที่จะพูดถึง ความฝันของทั้งคู่อาจดูเป็นเพียงเรื่องธรรมดา แต่ชีวิตที่ผ่านมาทำให้พวกเขาไม่เคยคิดที่จะฝัน เพราะการมีชีวิตผ่านไปอีกวัน ก็ถือเป็นเป้าหมายที่เพียงพอแล้ว

“ไม่รู้สิ ไม่เคยคิดมาก่อนเลยนอกจากเรื่องลูก
ถ้าตอบว่ายังหายใจอยู่(หัวเราะ)
ถ้าจะตายก็ขอไม่ตายแบบทรมาน
พวกนี้นับเป็นความฝันไหม?”

เนยอธิบายความฝันในความเข้าใจของตัวเอง

คนชายขอบจำนวนมากยังคงถูกกดทับ ไม่สามารถยกระดับทางสถานะทางสังคมและเศรษฐกิจได้ ปัญหาเหล่านี้ไม่ใช่ปัญหาเชิงปัจเจก ภายใต้ความเทา ๆ ของประเทศนี้ ยังมีคนมีสี ผู้มีอำนาจ และผู้ใหญ่ที่จ้องจะขูดรีดผลประโยชน์ของพวกเขา
ในอีกมุมหนึ่งคนข้างบนอาจไม่ชอบใจนัก หากคนชายขอบเหล่านี้ไม่อยู่ในกรอบที่เขาวางไว้ให้ เพราะนั่นอาจหมายถึงเม็ดเงินจำนวนมากหายไปจากกระเป๋าพวกเขา

ทางออกของเรื่องนี้ก็ยังคงเทา ๆ เหมือนกับตัวละครในเรื่อง หากยังไม่มีนโยบายและบรรจุเป็นวาระแห่งชาติ ในการสังคายนาระบบทั้งหมดอย่างจริงจังและจริงใจ

• 

ถึงจะมีความหวัง แต่ก็เป็นความหวังสีจาง ทุกคนยังต้องกลับไปดิ้นรนเพื่อถีบตัวเองไปหาชีวิตที่ดีกว่าอีกครั้ง
ไอซ์ขอตัวกลับบ้านเพื่อเตรียมพร้อมไปทำงานในวันพรุ่งนี้ ส่วนเนยลาระหว่างทางเพราะลูกค้าที่โทรนัดไว้มาถึงแล้ว

เสียงรถยนต์ยังโหวกเหวกเต็มวงเวียน ลิปสติกสีแดงบนริมฝีปากยังคงเห็นได้ชัดแม้มองจากอีกฝั่งถนน

หวังว่าเสียงและภาพของเด็กหลุดจากระบบการศึกษาเหล่านี้ ที่กลายมาเป็น เด็กเร่ร่อน สาวขายบริการ พนักงานโรงงานไข่ จะชัดเจนมากพอ ให้ผู้ใหญ่ในประเทศนี้ที่เคยทอดทิ้งพวกเขา หันหลังกลับมาดูและตระหนักว่าคนชายขอบก็เป็นประชาชนที่ควรได้รับสิทธิ สวัสดิการ ของการมีชีวิตขั้นพื้นฐานเหมือนกับพวกเราทุกคน

อ่านบทความตอนที่ 1 ‘เด็กหลุดแบบไทย ๆ’
วิ่งยา-ค้าบริการ-ทัวร์สถานพินิจ สิ้นสุดทางเลื่อนของ ‘เด็กหลุด’

อ้างอิง

Tax Domme l businessinsider

พระราชบัญญัติป้องกันและปราบปรามการค้าประเวณี พ.ศ. 2539 l สำนักงานตรวจคนเข้าเมือง